برند ترکیبی از طرح،شعار، نام، سمبل، علامت یا ترکیبی از آنهاست که موجب شناسایی محصول، تمایز آن از سایر محصولات و انتقال یک مفهوم یا احساس به مخاطب می شود. یکی از قدیمی ترین تعاریف از برند در سال ۱۹۶۰ توسط انجمن بازاریابی آمریکا (AMA) ارائه شده است. این تعریف بر اهمیت آرم و علامت های به کار رفته در یک برند تجاری به عنوان مبنایی برای جدا کردن آن برند تجاری از برندهای دیگر تأکید نموده است. بر اساس این تعریف، برند به معنای یک اسم، علامت، نماد یا طرح، یا ترکیبی از آن ها جهت شناسایی کالاها و خدمات ارائه شده توسط یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان و تمیز دادن آن ها از محصولات رقبا می باشد. بر اساس قانون برای اینکه بتوان از یک برند استفاده کرد ابتدا باید آن برند را به ثبت رساند و متعلق به خود نمود. بنابراین، در صورتی که شخص دیگری از آن برند یا مشابه آن استفاده نماید تحت پیگرد حقوقی و قانونی قرار می گیرد .
 
طبق تبصره ۱ قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات مصوب اول تیرماه ۱۳۱۰، ثبت علائم تجاری در ایران اختیاری می باشد، بجز در مواردی که دولت آن را اجباری کند. بنابراین، ثبت برند مطابق آئین نامه ی آن اجباری نیست. یعنی اگر کسی برای کالای خود برند انتخاب کرده و آن را استعمال نماید اما آن را به ثبت نرساند قانون بابت ثبت برند وی را الزام نمی کند. اما ماده ی ۲ قانون اضافه می کند:”حق استعمال انحصاری علامت تجاری فقط برای کسی شناخته خواهد شد که علامت خود را به ثبت رسانده باشد”.
 
از دلایل ثبت برند می توانیم به مواردی از قبیل استفاده انحصاری از برند، سلب حق کپی برداری یا سوء استفاده دیگران، بی نتیجه ماندن سرمایه گذاری شخص یا شرکت صاحب برند به دلیل گمراه نمودن مردم به وسیله افراد سودجو اشاره نماییم. ثبت برند بابت ضمانت فعالیت تجاری و پایداری آن ضروری است زیرا که در مشخص نمودن میزان موفقیت یک محصول در بازار حائز اهمیت است، همچنین موجب کسب درآمد بیشتر می شود. به موجب اعتبار علامت تجاری ثبت شده می توان از منابع مالی یا تسهیلات مؤسسات مالی و بانکها استفاده نمود. ثبت برند دلایل متفاوتی دارد که از مهم ترین دلایل آن می توان به متمایز نمودن محصولات از یکدیگر و رشد تجاری اشاره نمود.
 
قانون، برندی را که حق استعمال انحصاری آن به اشخاص معین داده شده، مورد حمایت خود قرار می دهد و اشخاص دیگر را از تعدی و تخطی نسبت به آن برند منع می کند و همچنین به دلیل منافعی که برای جامعه در رواج علامات تجاری هست اشخاص متعددی را محکوم به جبران صاحب علامت می نماید و دامنه ی خسارت را به قدری وسیع قرار داده است که شامل ضررهای وارده و حتی منافعی می داند که طرف از آن محروم شده است (ماده ۴۹)، در واقع قانون، در این مورد عدم النفع را جزء خسارت قرار داده است. همچنین مقررات سختی را برای تعقیب جزائی مصوب نموده است.
 
قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب مرداد ماده ۱۳۶۲ برای متخلفین مجازاتی به شرح زیر تعیین نموده است:
ماده ۱۲۲- هر کسی که برند ثبت شده در ایران را با آگاهی جعل کند یا با علم به جعلی بودن از آن استفاده نماید یا آن برند را روی اوراق و اعلانات و یا روی محصولات خود قرار دهد یا با آگاهی نسبت به جعلی بودن به معرض فروش گذاشته یا بفروشد یا به افزودن یا کاستن یا تغییر قسمتی از خصوصیات آن تقلید کند به صورتی که موجب فریب مشتری شود، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم خواهد شد.
 
ماده ۱۲۳- هر کس محصولی را که دارای علامت جعلی یا تقلیدی است یا دارای علامتی بوده که از غیر حق استفاده شده است از ایران صادر یا به کشور وارد کند، به حبس از سه ماه تا سه سال محکوم می گردد.
 
ماده ۱۲۴- اشخاص ذیل به حبس تا شش ماه محکوم خواهند شد :
۱- کسانی که علامت تجاری اجباری را بر روی محصولی که بصورت اجباری باید دارای آن علامت باشد به کار نبرند.
۲- کسانی که با آگاهی محصولی را در معرض فروش گذاشته یا بفروشند که استفاده برند برای آن محصول اجباری بوده اما دارای برندی نباشد.
 
نکته : در آئین نامه جهت کلیه ی اجناس، طبقاتی قائل و آن را به ۳۶ بخش تقسیم نموده اند . به عنوان مثال طبقه ۱ محصولات شیمیایی که در صنایع و علوم و عکاسی و کشاورزی و کود طبیعی و مصنوعی و مواد آب دادن فلزات و دباغی است و طبقه ۲۳ انواع نخ و طبقه ی ۲۴ انواع پارچه است. طبق این قانون متقاضی ثبت برند موظف است معلوم کند جنس مورد تقاضای او با کدام یک از طبقاتی که در آئین نامه ذکر شده مطابقت دارد و برای هر طبقه حق الثبت جداگانه باید پرداخت نماید.
 
از دلایل ثبت برند می توانیم به مواردی از قبیل استفاده انحصاری از برند، سلب حق کپی برداری یا سوء استفاده دیگران، بی نتیجه ماندن سرمایه گذاری شخص یا شرکت صاحب برند به دلیل گمراه نمودن مردم به وسیله افراد سودجو اشاره نماییم. ثبت برند بابت ضمانت فعالیت تجاری و پایداری آن ضروری است زیرا که در مشخص نمودن میزان موفقیت یک محصول در بازار حائز اهمیت است، همچنین موجب کسب درآمد بیشتر می شود. به موجب اعتبار علامت تجاری ثبت شده می توان از منابع مالی یا تسهیلات مؤسسات مالی و بانکها استفاده نمود. ثبت برند دلایل متفاوتی دارد که از مهم ترین دلایل آن می توان به متمایز نمودن محصولات از یکدیگر و رشد تجاری اشاره نمود.

مدارک مورد نیاز جهت ثبت برند برای اشخاص حقیقی :

1. کپی مدارک شناسایی درخواست کننده برند
2. کپی پروانه بهره برداری یا مجوز تولید یا پروانه کسب برابر با اصل شده
3. دوازده عدد تصویر رنگی برند در اندازه ۶ در ۶
4. اسکن رنگی کارت بازرگانی در صورت لاتین بودن برند
5. امضای وکالتنامه بعد از تأیید علامت تجاری

 

مدارک مورد نیاز جهت ثبت برند برای اشخاص حقوقی :

1. کپی مدارک شناسایی مدیر عامل و دارندگان حق امضای اوراق بهادار شرکت
2. برابر با اصل شده ی پروانه بهره برداری یا پروانه کسب یا مجوز تولید
3. تصویر اولین روزنامه رسمی شرکت و روزنامه رسمی آخرین تغییرات هیأت مدیره شرکت
4. دوازده عدد تصویر رنگی علامت تجاری در اندازه ۶ در ۶
5. امضای وکالتنامه توسط مدیر عامل و دارندگان حق امضا

 

مراحل ثبت برند :

برای ثبت یک برند یا علامت تجاری باید مراحلی طی شود که ثبت شرکت پایدار بصورت مجزا در مقالات مرتبط به این مراحل اشاره نموده است، که در این متن به طور خلاصه به بیان آن می پردازیم.
ابتدا لازم است یک نام برای برند خودتان انتخاب نمایید و به پایگاه اینترنتی مالکیت صنعتی ثبت علایم تجاری به آدرس http://ip.ssaa.ir مراجعه کنید و اظهارنامه را در سامانه اداره مالکیت صنعتی ثبت نمایید.
 

مراحل ثبت برند در سامانه :

1. انتخاب نوع اظهارنامه
2. درج مشخصات مالک
3. بارگذاری مدارک
4. بازبینی اطلاعات و سپس تأیید آن
5. واریز هزینه اولیه ثبت از طریق اینترنتی
6. دریافت شماره اظهارنامه
7. دریافت رمز از طریق تلفن
8. امضای نسخه تأیید شده
9. ارسال یکی از نسخه ها با مدارک قبلی به انضمام فیش به آدرس مرکز
10. بررسی مدارک توسط اداره مالکیت صنعتی و تأیید در صورت عدم ایراد.
11. آگهی در روزنامه رسمی با قید نام و نشان صاحب علامت تجاری.
12. تسلیم گواهی ثبت بعد از سی روز از نشر آگهی توسط اداره ثبت به درخواست کننده یا نماینده او

اهمیت ثبت برند

در این زمان بیش از پیش علامت تجاری و برند دارای اهمیت هستند. با این که شرکت‌ها می‌توانند برند خود را به ثبت نرسانند و هیچ الزام قانونی برای ثبت علامت تجاری وجود ندارد، بسیاری از افراد برای پرهیز از سوء استفاده دیگران دست به این کار می‌زنند.
بر همین اساس تصمیم گرفتیم در مقاله زیر به مزایای ثبت برند بپردازیم تا شما با دید باز تصمیم بگیرید که یا هزینه‌های ثبت برند را قبول و برند خود را به ثبت برسانید و یا هزینه‌های موجود را در قسمت‌های دیگر تجارت‌تان به کار ببرید.  در مطالب گذشته مجله ثبت یار، به بحث ثبت علامت تجاری و برخی نکات مهم جهت انتخاب برند پرداختیم. در این مطلب ابتدا تعریفی از برند ارائه کرده و سپس مزایای ثبت برند را بیان می‌کنیم. امروزه حتی ثبت برند آنلاین نیز ممکن شده است.

تعریف برند یا علامت تجاری

منظور از برند چیست؟ برند یا علامت تجاری نامی است که برای معرفی، استفاده و مشخص کردن یک محصول و یا خدمات استفاده می شود. به عبارت دیگر علامت تجاری اسم، اصطلاح، نشانه، طرح و یا ترکیبی است که به خریداران و مصرف کنندگان کمک می کند، به درستی اقدام به انتخاب و خرید کنند. نام تجاری و علامت تجاری برای معرفی و تشخیص انواع کالاهای شبیه به هم استفاده می شوند.
برندها به دارندگانشان کمک می‌کند به راحتی محصولات خود را معرفی و ویژگی‌های مختلف آن را بیان کنند و در عرصه رقابت تجاری بتوانند خود را نسبت به دیگران متمایز کنند. همین ویژگی‌ها باعث می‌شود محصول در بازار شناخته شود و به شهرت برسد. درکنار علامت تجاری، لوگو نیز می‌تواند در این زمینه کمک شایانی برای بقا و شناخته شدن یک برند باشد.

مزایای ثبت برند یا علامت تجاری

قانونی شدن

اولین مزیت و شاید مهمترین ویژگی که برند برای شما دارد، این است که با ثبت برند، در مقابل قانون شناخته می‌شوید. منظور از شناخته شدن این است که وقتی شما برند خود را به ثبت برسانید، می توانید از افرادی که از برند شما استفاده می کنند، شکایت کنید و آن ها مجبور به عوض کردن اسم و پرداخت غرامت به شما هستند.
با ثبت قانونی برند دیگر شرکت ها و یا تجارت ها دست به تقلید و سوء استفاده از علامت تجاری شما نمی زنند و با خیال راحت می توانید به تجارت بپردازید.

ایجاد تمایز

ثبت برند علاوه بر شما برای مشتریان شما نیز می تواند بسیار سودمند باشد. آن ها می توانند به راحتی محصول و یا خدمات شما را پیدا و از آن استفاده کنند.
همچنین این امر باعث می شود شما هر چه بیشتر به نیاز های مشتری ها دست پیدا کنید و بدانید که بر چه اساسی به سراغ برند شما می آیند و یا چه دلیلی باعث می شود رقیب شما را انتخاب کنند. با افزایش کیفیت و تطبیق آن با خواست مخاطب می توانید سهم بیشتری در بازار پیدا کنید.

بازاریابی

امروزه بازاریابی به یکی از رکن های اساسی هر تجارتی تبدیل شده است. اساس کار بازاریابان شناساندن و به شهرت رساندن محصولات یا خدمات است که اصولا این امر بدون برند و لوگو شدنی نیست.
البته برای بازاریابی و به شهرت رساندن یک تجارت، تنها ثبت علامت تجاری کافی نیست بلکه بایدها و نبایدهایی در انتخاب برند مناسب وجود دارد که در صفحه انتخاب نام برند مفصل در مورد آن صحبت کرده ایم.

نمایندگی

حق امتیاز یکی دیگر از مواردی است که مشوقی برای ثبت برند به شمار می رود. زمانی که شما برند خود را به ثبت می رسانید، اجازه استفاده برای اشخاص ثالث نیز مهیا می شود. به همین دلیل شما می‌توانید حق امتیاز علامت تجاری خود را به افراد و یا شرکت های دیگر واگذار کنید تا هم به شهرت و اعتبار شما کمک کند و هم یک منبع درآمد مستقلی بدون هزینه ای برای شما باشد.

ایجاد دارائی

اگر برندی که انتخاب کرده اید بتواند در بازار ارزش و شهرت پیدا کند، خود برند به تنهایی می تواند یک دارائی ارزشمند به شمار رود. به این منظور که در آینده می توانید برند خود را به فروش برسانید و یا افرادی به نشانه اعتبار از نام آن در تجارت خود استفاده کنند تا برند خودشان شناخته تر شود و می تواند درآمدی مناسب برای شما ایجاد کند.

وام و سرمایه

یک برند ثبت شده می تواند اعتباری در مقابل دولت، بانک ها و سرمایه گذاران باشد. گرفتن وام و یا پیدا کردن سرمایه گذار وقتی می تواند برای شما اتفاق بی افتد که برند خود را به ثبت رسانده باشید. ثبت برند باعث می شود که قانون شما را به رسمیت بشناسد و همین امر می تواند به بانک ها و سرمایه گذارها این اطمینان را بدهد که تجارت شما می تواند قابل اعتماد و شناخته شده باشد.