نام تجاری و موضوع مالکیت صنعتی

هریک از موضوعات مالکیت صنعتی، خصایص و ویژگی هایی دارد و آن ها را از یکدیگر متمایز می سازد. از جمله ویژگی، نحوه پدید آمدن، چگونگی حمایت و نقل و انتقال حقوق مالی آن ها است که هر کدام از این موضوعات، دارای آثار حقوقی مخصوص هستند و نحوه حمایت هریک از آن ها نیز متفاوت است که در گفتارهای آتی بررسی خواهد شد.
مالکیت صنعتی موضوعات متعدد و مختلفی دارد که مهمترین آن ها عبارتند از :

• نام تجاری
• طرح ها و مدل های صنعتی
• مارک ها و علائم مشخصه کالا و خدمات
• علائم با نشانه های جغرافیایی
• علائم و برچسب های محصولات صنعتی، غذایی، کشاورزی
• اختراعات و اکتشافات صنعتی، کشاورزی، تزئینی و نانو تکنولوژی
• دانش فنی
• اسرار ساخت کالا

 تعریف نام تجاری

اما یکی از کارهای سخت ارائه تعریف جامع و مانع از نام تجاری است. زیرا اسم تجاری با سایر حقوق مالکیت صنعتی و تجاری که عناصر مهمی در مؤسسه تجاری محسوب می شوند.
مشتبه شده و تلبس پیدا می کند. مع ذلک چاره ای در ارائه تعریف و بحث از ماهیت اسم تجاری نمی باشد. به منظور وصول به این مطلب، بر عهده ماست که نسبت به تعریف و تعيين طبیعت قانونی و بیان وظائف آن اقدام نماییم.
اكثر قوانین کشورها تعریفی از اسم تجاری ارائه نداده اند لكن مقصود خود را از این عبارت تبیین کرده اند.

ویژگی های نام تجاری

لازم است دانسته شود نام تجاری چیست، خصوصیات، خواص و آثار و احکام حقوقی آن کدام است؟ برای ورود در بحث نام تجاری بدوا باید نسبت به آن شناخت پیدا کرد و برای شناخت آن و متمایز ساختن این عوان از عناوین دیگر نیاز است که نام تجارتی تعریف شود.

نام تجاری یعنی :

با این که باب چهاردهم قانون تجارت ایران به اسم تجارتی اختصاص دارد ولی قانون گذار اقدام به تعریف قانونی آن نکرده است. شاید علت این امر بداهت آن و عدم نیاز به تعریف بوده و مسامحه ای در کار نبوده باشد.
اما به نظر می رسد که تعریف قانونی عناوین حقوقی از جمله تعریف نام یا اسم تجارتی به وسیله قانون گذار بسیار مفید خواهد بود و از اختلاف نظرها مخصوصا در کاربرد عملی آن و حل و فصل دعاوی در مراجع قضایی یا شبه قضایی جلوگیری خواهد کرد.
با این که در ماد 8 قرارداد یا کنوانسیون پاریس مورخ 21 مارس 1883 برای حمایت از مالکیت صنعتی، اسم یا نام تجارتی به عنوان موضوع حق مالکیت صنعتی مطرح گردیده ولی از تعریف آن خودداری شده است.
نام تجاری یا اسم تجارتی را می توان به نام تجارتی تجار و نام تجارتی شرکت های تجارتی تقسیم کرد.

تعريف نام تجاری در لغت

آنچه که در تعریف نام تجاری در لغت به تفکیک می توان عنوان کرد. در لغت نام به معنی اسم یا کلمه ای است که شخصی را مورد خطاب قرار می دهد.
اما تجاری در لغت یعنی بازرگانی و امور مربوط به بازرگانی می باشد. از این رو نام تجاری را می توان کلمه ای برای انجام فعالیت تجاری در نظر داشت. به طور کلی نام تجاری به دو دسته تقسیم می شود.
نام تجاری یا به صورت نام تجاری برای شخص حقوقی برای ثبت انتخاب می شود یا به صورت نام تجاری برای برند انتخاب می شود. هر کدام از این موارد از قواعد خاص خود پیروی می کنند.

تفاوت نام تجاری در برند و شرکت

نام تجاری برای برند هم می تواند انگلیشی باشد هم فارسی اما نام تجاری شرکت تنها می تواند فارسی باشد.
تفاوت دوم در تعداد سیلاب ها می باشد در نام تجاری برند شما می توانید از یک کلمه تا هر چقدر که بخواهید می توانید کلمه انتخاب کنید.
اما برای نام شرکت حداقل سه یا چهار سیلاب از ترکیب کلمات عام و خاص باید انتخاب نام تجاری را داشته باشید.
نام تجاری برند در اداره مالکیت صنعتی به ثبت می رسد و نام تجاری شرکت در اداره ثبت شرکت ها به ثبت می رسد.

تعریف نام تجاری در قانون فرانسه

در حقوق فرانسه این تقسیم بندی پذیرفته شده وبا دو اصطلاح حقوقی جداگانه متمایز گردیده اند ،یعنی برای نام تجارتی در مورد تجار اصطلاح Raison commercial و برای نام تجاری شرکت های تجارتی اصطلاح Raison social به کار برده می شود.
در نظام حقوقی ایران با توجه به مواد 576 تا 578 قانون تجارت، نام تجارتی به مفهوم اصطلاح نخست یعنی نام تجاری تاجر به کاررفته است.
زیرا طبق ماده 577 قانون تجارت، صاحب تجارت خانه اگر شریک نداشته باشد حق ندارد و نمی تواند اسمی برای تجارت خانه خود انتخاب کند که موهم وجود شریک باشد و یا طبق ماده 578 همین قانون اسم تجارتی چنانچه به ثبت رسیده باشد، هیچ شخص دیگری در همان محل نمی تواند آن را اسم تجارتی خود قرار دهد ولو نام تجارتی ثبت شده با نام خانوادگی او یکی باشد.
حقوقدانان ایران و سایر کشورها از جمله بسیاری از حقوق دانان فرانسوی نام تجارتی را به معنای نام تجارتی تاجر دانسته اند هر چند در ترمینولوژی ها و دیکسیونرهای حقوقی نام تجارتی را در هر دو مفهوم یعنی برای تجار (اشخاص حقیقی، و شرکت های تجارتی (اشخاص حقوقی تجاری) استعمال کرده اند.