طبق تعریف انجمن بازاریابی آمریکا از نام تجاری، مارک، برند (brand) یا نمانام، یک نام یا آرم، عبارت، طرح، ویژگی، نماد یا ترکیبی از این موارد است که به منظور شناسایی کالاها و خدمات ارائه شده توسط یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان و تمیز دادن آن ها از محصولات رقبا استفاده می شود.

ایجاد یک نام تجاری نشان دهنده ی یک سرمایه گذاری بر روی یک محصول می باشد. امروزه با توجه به حجم انبوه تولیدات و رقابت تولید کنندگان در محصولات مشترک، علامت گذاری به مسئله ای اساسی در خط مشی کالا تبدیل شده است.

تاریخچه نام تجاری

واژه ی برند یا نام تجاری برگرفته از کلمه ی نروژی برندر، به معنی سوزاندن و داغ کردن است. این عبارت توسط وایکینگ ها به فرهنگ لغت انگلیسی راه یافته ودر نهایت درزبان روزانه مرسوم گشته است. این واژه، به معنی هیزم است و به علامت گذاری حیوانات توسط مالکان برای شناسایی آن ها اطلاق می گردیده. در واقع در آن زمان نام تجاری وسیله ای برای تشخیص صاحبان اصلی حیوانات به حساب می آمد و صاحب حیوانات با سوزاندن تن آن ها به شکل یک علامت ویژه، آن ها را علامت گذاری می کردند. در غرب وحشی نیز، گاوچرانان و گله داران برای جلوگیری از سرقت احشام، آن ها را به وسیله ی داغ های مشخص، علامت گذاری می نمودند. به طور کلی، این نشانه ها اولین شکل های دیداری نام تجاری را تشکیل می دهند.

بیشتر بخوانید:

مراحل ثبت برند

مدارک مورد نیاز ثبت برند

 
طی قرن ها، این علامت ها سیر تکاملی خود را پیمودند و به دنیای صنعتگران و هنرمندان هم راه یافتند، تا اینکه به تدریج در قرن نوزدهم به عنوان رشته ای از بازاریابی مدرن با ورود محصولات بسته بندی شده به دنیای تجارت راه پیدا کردند. 
صنعتی شدن، برای نخستین بار تولید صابون محلّی را به کارخانه های متمرکز تولیدکننده صابون تغییر داد. زمانیکه تولیدات حمل می شدند، کارخانجات باید آرم و نشان خود را بر روی محموله ها حک می کردند تا مشخص شود محصولات مربوط به کدام تولید کننده است. تولیدات بصورت انبوه در می آمد و تولیدی با این حجم، نیازمند این بود که به بازار وسیعتری فروخته  شود و قابل شناسایی باشد.

ارزش نام تجاری:

امروزه نام تجاری به یکی از با ارزشترین دارایی های هر شرکت تبدیل شده است که هرچه ارزش آن نام و نشان تجاری درذهن مصرف کنندگان بیشتر باشد، شرکت می تواند درسایه آن منافع بیشتری را از مصرف کنندگان کسب کند. چرا که نام های تجاری خوب از امتیاز مصرف کننده برخوردارند. امتیاز مصرف کننده بدان معناست که مشتریان نسبت به اسامی وفاداری نشان می دهند. تعداد قابل توجهی از مشتریان، حتی در صورتی که کالاهای جانشین دیگری با قیمتهای پایین تری در بازار عرضه شود، متقاضی همین نام تجاری خواهند بود و کالاهای جانشین را نخواهند پذیرفت. به عبارت دیگر، شرکتهایی که دارای نام تجاری هستند که از امتیاز مصرف کننده مطلوب برخوردارند، عملاً در مقابل خط مشی های پیشردی رقبا بیمه شده اند. (کاتلر، 1379، ص352(
در واقع ، نام تجاری قولی است که تولید کننده به مصرف کننده می دهد و شرکت را ملزم می کند تا در مورد تولیدات و سرویسی که ارائه می دهد صادق باشد. در دنیای رقابتی امروز که کالاها از نظر فیزیکی تمایز چندانی با یکدیگر ندارند یک نام تجاری معتبر  می تواند مزیت رقابتی چشمگیری ایجاد کند. در این شرایط چنانچه بتوانیم از اعتبار نام تجاری به بهترین شکل بهره ببریم می توانیم وفاداری مشتریان را که تعیین کننده سود، در طولانی مدت است برای خود جلب نماییم.
وقتی شرکتی درک کرده که مأموریت نام تجاری آن، چه می باشد، این ادراک باعث می شود که کل فعالیت های شرکت مسیر و جهت حرکت خود را بیابد. این مأموریت مجموعه ای از اصول و ضوابـط مورد نیاز را برای کل فعـالیت های شرکت تدوین می کند.
  از عوامل مهم تغییرات جهانی که باعث شدند نام تجاری اهمیت روز افزونی پیدا کند می توان  به موارد زیر اشاره کرد:

•    فروپاشی مرزهای بازار
•     جهانی کردن و گسترش علایم تجاری جهانی
•    افزایش بخشهای بازار
•    ایجاد تنوع و چرخه های حیات کوتاه تر
•   جذب بیشتر مشتری
•   تجارت دیجیتالی
•     عدم ثبات اقتصادی و ناپایداری بازار