اسرار تجاری

کلمات اسرار تجاری که در فعالیت های صنعتی و تجاری دارای نقش مهمی است، اغلب به عنوان اطلاعات محرمانه ای مورد تعریف واقع می شود. تعریف و طبقه بندی اشکال مختلف اطلاعات محرمانه به عنوان اسرار تجاری دارای اهمیت زیادی است. زیرا حمایت از آن بسیاری ازاوقات بستگی به این تعریف دارد. اسرار تجاری دارای جنبه هایی است که آن را از سایر انواع مالکیت های معنوی متمایز می سازد. ویژ گی های متمایز اسرارتجاری، حمایت خاصی را می طلبد که در قوانین کشورهای مختلف جهان و همچنین کنوانسیو نهای مهم بین المللی بدان پرداخته شده است.در این مقاله به تعریف مبانی اسرار تجاری و اطلاعات محرمانه پرداخته شده و چگونگی حمایت از این قسم از انواع مالکیت های معنوی مورد بررسی قرار گرفته است.

۲-تعریف اسرار تجاری

اسرار تجاری هرنوع اطلاعات ارزشمندی است که دارای ارزش مستقل اقتصادی باشد، بدون آن که در نزد عموم مورد شناسایی واقع شده باشد و یا اینکه به سختی قابل شناسایی و تعیین باشد. اسرارتجاری شامل هرنوع فرمول ، الگو، نظریه و گردآوری اطلاعاتی است که دارای دو خصیصه ی مشترک هستند:
(۱این اطلاعات به صاحب خود امتیاز رقابتی در بازارهای تجاری اعطا کرده و تاجر با استفاده از این اطلاعات می تواند در عرصه ی رقابت تجاری وزنه را به نفع خود سنگی نتر کند.
۲)از آنجایی که این اطلاعات ممکن است همواره مورد تهدید واقع شوند، فلذا باید اقداماتی از سوی صاحب این اسرار صورت گیرد تا از نشر این اطلاعات نزد عموم و یا رقبای تجاری جلوگیری کند خواه دستیابی آ نها از طریق صحیح باشد و خواه غیر صحیح مانند سرقت.بنابراین بخش مهمی از حمایت این اسرار را خود صاحب اسرار و اطلاعات برعهده دارد.
اسرار تجاری در واقع از اطلاعات تکنیکی ارزشمندی حمایت می کند که تحت سایر اشکال حقوق مالکیت معنوی قابل حمایت نیستند مانند فرمول شیمیایی تولید نوشابه ی کوکا کولا . به طور کلی استفاده ای که شخص تاجر یا شرکت تجاری از اسرار تجاری به عمل می آورد، به قرار زیر است:
الف- اسرار تجاری از ایده و نظریاتی که به تاجر امتیاز تجارتی اعطا می کند، و بدین وسیله شرکت یا خود شخص تاجر راقادر می سازد تا از رقبای خود پیش بیفتد، حمایت می کند . به عنوان مثال: از نوع جدیدی از محصولات یا یک سایت کامپیوتری.
ب- با حمایت از اسرار تجاری، تاجر می تواند رقبای خود را از دستیابی به نحوه ی کارکرد با خصوصیات تکنیکی محصولات یاخدمات خود، باز دارد.
ج- اسرار تجاری از اطلاعات ارزشمند تاجر مانند: طر حهای تجاری، قیمت ها و هزینه ها، اطلاعات و فهرست های مشتریان و همچنین طرح ایجاد و خط تولید جدید حمایت می کند.
د-اسرار تجاری از اطلاعاتی که تاجر و یا محقق در خلال دوره های تحقیقات خود کسب کرده است حمایت می کند. به طورمثال از نتایج تحقیقی که مشخص می کند که نوع جدیدی از داروها مؤثر و یا غیر مؤثر هستند.
در آخر این مبحث لازم است به نمونه های دیگری از اسرار تجاری اشاره کنیم: رو شهای نقشه برداری، متدهای بازرسی، دستور العملها، اختراع جدید بدون آنکه هنوز تقاضای ثبت آن شده باشد، استراتژ یهای بازار، تکنیک های تولید و مجموعه دستورات کامپیوتری.

 ۳-معیار های تعیین و تشخیص اسرار تجاری

پر واضح است که ما نمی توانیم هر گونه اطلاعاتی را جزو اسرار تجاری محسوب کنیم و بنابراین باید تشخیص دهیم که آیا برخی اطلاعات جزو اسرارتجاری هستند یا خیر.بدین منظور معیارهای تشخیصی برای تبیین این امر وجود دارند:
۱- اطلاعاتی را که ما می توانیم اسرار تجاری بخوانیم، نباید به آسانی توسط عموم قابل شناسایی و یا تعیین باشد. البته نکته ای راکه باید در اینجا به آن اشاره کرد این است که این عدم دستیابی آسان در مواردی معیار است که توسط طرق مناسب و با ابزار صحیح صورت گیرد،در غیر این صورت از را ههای غیر صحیح حتی به ایمن ترین اسرار تجاری نیز می توان دست یافت.
۲ -این اطلاعات باید صرف نظر از سری بود نشان دارای ارزش اقتصادی مستقل نیز باشند و در بازار بتوانند به عنوان یک معیار تعیین کننده مطرح باشند، در غیر این صورت اطلاعاتی که دارای ارزش اقتصادی مستقل نیستند نمی توانند به عنوان اسرارتجاری مورد حمایت قرار گیرند.
۳ -باتوجه به شرایط و اوضاع و احوال خاص، صاحب اسرار تجاری باید کوششها و اقدامات معقولی برای حفظ و حمایت از سری بودن این اطلاعات به عمل آورد بنابراین اطلاعاتی که توسط رقبای تجاری مورد شناسایی واقع شده اند و آ نها نیز از طرق صحیح بدا نها دست یافته اند، نمی توانند به عنوان اسرار تجاری مطرح باشند. به عنوان مثال: چنانچه تولید کننده ای برای تولید محصولات خود با یک شرکت تولیدی وارد مذاکره شود و در اطلاعات آن ها سهیم شود و قرار داد عدم افشا نیز منعقد کنند، اما این اطلاعات توسط رقبای آ نها نیز شناسایی شده باشند، اطلاعات آن ها را نمی توان تحت عنوان اسرار تجاری مورد حمایت قرارداد بلکه تنها شاید بتوان تحت حقوق قراردادها از این اطلاعات حمایت کرد. از طرف دیگر چنانچه اطلاعات سری، بدون آن که قرارداد عدم افشا وجود داشته باشد، فاش گردند، ما نمی توانیم این اطلاعات را تحت عنوان اسرار تجاری مورد حمایت قرار دهیم. بنابراین یکی از مهم ترین معیارهای تبیین و تشخیص اسرارتجاری ، پیش بینی ها و اقدامات مؤثری است که توسط تاجرصورت می گیرد. همچنین هزینه هایی که تاجر برای حفظ و توسعه ی اطلاعات به صرف می کند، در امر تشخیص به ما کمک میکند. از سوی دیگر، زمان و هزینه هایی که باید توسط دیگران صرف شود تا بتوانند به این اطلاعات از طرق صحیح دست یابند و یا مشابه این اطلاعات را پیدا کنند، به عنوان یک معیار تشخیص مطرح است.

۴-راهکارهای حمایت از اسرار تجاری

در پاسخ به این سؤال که چگونه می توان یک سری اطلاعات ارزشمند را به عنوان اسرار تجاری مورد حمایت و محافظت قرارداد باید گفت : تنها از طریق سری نگاه داشتن آن بر خلاف سایر اشکال مالکیت معنوی برای حمایت از این نوع حقوق، هیچ تشریفات و هیچ فرم و اداره ی ثبتی برای ثبت این اسرار وجود ندارد و تا زمانی که صاحب اسرار اقدامات معقول و پیش بینی های لازم را برای حفظ اطلاعات به نحو سری، انجام دهد،این اسرار محرمانه باقی مانده و دارای ارزش اقتصادی و تجاری هستند. بنابراین در این نوع حقوق نقش صاحب و مالک حق بسیار تعیین کننده و مهم است.تکنیکهایی جهت حفظ اسرار تجاری وجود دارند که به قرار ذیل هستند:

ایجاد امنیت فیزیکی و معقول

به طور مثال بایگانی صحیح و دور از دسترس نگاه داشتن اطلاعات و تعبیه ی سیستم های محافظتی مناسب می تواند در حفظ این اسرار به صاحب آن و یا شرکت و کمپانی دارند ه ی اسرار کمک کند.
به عنوان نمونه فرمول نوشابه ی کوکاکولا ( که شاید از مهمترین فرمو لهای اسرار تجاری باشد) لاک و مهر و موم شده در بانکی واقع در آتلانتا است که تنها با دستور خاص مدیر کل شرکت کوکا کولا باز می شود و تا به حال تنها دو کارمند این شرکت به طور هم زمان از این فرمول اطلاع یافته اند . به همین دلیل نیز هنوز پس از سا لها، فرمول این نوشابه افشا نشده است.البته خوشبختانه این گونه حمایت های خیلی شدید، استثنایی بوده و به ندرت ضرورت پیدا می کنند. گرچه باید اقداماتی معقول باتوجه به نوع اسرار تجاری در حفظ این اسرار صورت پذیرد، در حفظ این اسرار نیازی به مسلح کردن شرکت نیست.

 انعقاد قرارداد عدم افشا

نامیده می شود قراردادی NDA موافقتنامه ی عدم افشا که اغلب است که به موجب آن طرفین تعهد می کنند تا اطلاعات سری را حفظ کرده و از افشای آ نها خودداری کنند . بنابراین چنانچه فردی قرارداد خود را نقض کند، طرف قرارداد می تواند او را از نقض قرارداد و افشای بیشتر اسرار بر حذر داشته و همچنین خسارات وارده بر خود را از دادگاه تقاضا کند. هرچند که در مورد کارمندانی که در هر صورت موظف به حفظ اسرار تجاری شرکت کارفرمای خود هستند، انعقاد چنین قراردادی چندان ضروری نیست. انواع مختلف اسرار تجاری را باتوسل به انعقاد این نوع قرارداد می توان مورد حمایت قرارداد. به عنوان مثال: با استفاده از قرارداد عدم افشا می توان دیگری را از افشای طر حهای اختراع یا ایده های ایجاد یک سایت کامپیوتری جدید یا برنامه های کامپیوتری بازداشت. استفاده از قرارداد عدم افشا، در سطح بالایی در بین شرکت های بزرگ به خصوص شرک تهای اینترنتی و کامپیوتری مورد استفاده Hotmail قرار می گیرد . به طور مثال: مؤسس سایت معروف برای آن که مطمئن باشد دیگران اسرار تجاری او را در رابطه با تأسیس و راه اندازی این سایت افشا نخواهند کرد، با کارمندان ، دوستان و همکاران خود در طی ۲ سال بیش از چهارصد قرارداد عدم افشا انعقاد نمود NDAبه هرحال، هدف، استفاده از قراردادهای معروف نیست بلکه هدف از انعقاد این قراردادها ایجاد یک رابطه ی محرمانه بین طرفین است که یکی از آ نها صاحب اسرار تجاری و دیگری کسی است که موظف به عدم افشای این اسرار است. بنابراین تنها اشخاصی که رابط های محرمانه دارند، از نظر قانونی ملزم به حفظ اطلاعات سری هستند . از لحاظ نحو ه ی انعقاد قرارداد بنابر اصل شناخته شد هی آزادی قراردادها که هم بر ماهیت و هم بر شکل قراردادها و نحو هی انعقاد آ نها حاکم است.
این نوع قراردادها را می توان به طور شفاهی و یا حتی به طور ضمنی منعقد کرده و یا از طریق رفتار طرفین استنباط کرد، اما تجار و شرکتهای تجاری کمتری حاضر به انعقاد این قرارداد به نحو شفاهی هستند و اغلب، این قرارداد را به نحو مکتوب منعقد می کنند، چرا که اثبات قرارداد شفاهی به خصوص در این مورد با توجه به لزوم اثبات سری بودن اطلاعات، مشکل و دشوار است. بهترین روش برای حفظ اسرار انعقاد قرارداد عدم افشا و مزیت آن نیز از این قرار است که چنانچه در دادگاه اختلاف و دعوایی با موضوع افشای این اسرار مطرح باشد، صاحب اسرار باید دو امر را به اثبات رساند:
۱-سری بودن اطلاعات
۲-دست یابی خوانده به این اطلاعات از طرق نامشروع و با توسل به ابزار غیر مجاز اما در صورت وجود چنین قراردادی، خواهان، بی نیاز از اثبات این دو امر است. چرا که صرف انعقاد قرارداد عدم افشا، مبین سری بودن اطلاعات و نقض آن نیز یک نوع روش نامشروع محسوب می شود.
قرارداد های عدم افشا به دو دسته تقسیم می شوند :

قراردادهای یک جانبه

اما قراردادهای یک جانبه زمانی مورد استفاده واقع می شوند که تنها یکی از طرفین متعهد به عدم افشا باشد و این زمانی مطرح است که طرفین هردو دارای اطلاعات سری تجاری نیستند، بنابراین تعهد کاملا یک جانبه است.

قراردادهای دو جانبه

قراردادهای دو جانبه آنهایی هستند که طرفین به نحو متقابل اطلاعات محرمانه را معامله کرده و متقابلاً در مورد عدم افشای اطلاعات متعهد می گردند. به طور مثال ممکن است یکی از طرفین قرارداد اطلاعاتی را به شرکت واگذار کند و در مقابل متعهد به حفظ اسرارتجاری شرکت در مورد استراتژی های بازار آ نها شود.

 ۵-طول مدت حمایت از اسرار تجاری

در پاسخ به این سؤال که طول دوره حمایت از اسرار تجاری به چه میزانی است، باید گفت برخلاف سایر اشکال مالکیت معنوی که دارای زمان مشخصی از حمایت هستند به طور مثال کپی رایت و حمایت از حق مولف که در کشورهای مختلف دارای محدود ه ی زمانی برای حمایت، مثلاً از ۳۰ تا ۵۰ سال هستند، اسرار تجاری محدوده زمانی معینی ندارند و این اسرار تا زمانی مورد حمایت قرار دارند که شایسته ی تعریف اسرار تجاری باشند، یعنی تا زمانی می توان این اسرار را مورد حمایت قرارداد که به عنوان اسرار تجاری، ویژگیها و خصوصیات کامل آن را داشته باشند که این دوره می تواند تا ما هها ، سا لها و یا حتی دهه های متمادی به طول انجامد، همانطور که قبلا هم اشاره شد نقش صاحب اسرار تجاری در حفظ این اسرار بسیار تعیین کننده است و با اقدامات و پیش بینی های لازم می تواند طول دوره ی حمایت را افزایش دهد چرا که به محض اینکه اسرار تجاری توسط عموم قابل دسترسی شود، این حمایت پایان می پذیرد.بنابراین، تاجر با اقدامات مؤثری می تواند موقعیت تجاری و مزیتهایی را که این اسرار به موقعیت او در بازارهای داخلی و خارجی می بخشند ، تثبیت کند

۶- مطالعه تطبیقی حمایت از اسرار تجاری در سطح بین المللی

پیشینه ی حمایت از اسرار تجاری به کشورهای دارای حقوق کامن لا باز می گردد و در این بین کشورهای آمریکا و انگلیس پیشرو کلیه کشورهای بزرگ صنعتی جهان هستند. بنابراین بسیاری از کشورها در تهیه ی قوانین خود از این کشورها الهام گرفته و از قوانین آ نها الگو برداری نموده اند و با وجود تفاو تها، یک اصل مهم بین المللی توسط تمام کشورها پذیرفته شده و آن اینکه ارزش اسرار تجاری بر مبنای سری بودن آن است و به محض افشای آن، ارزش خود را از دست می دهد، بنابراین حمایت کلیدی کشورها حول محور این مطلب می چرخد. حمایت از اسرار تجاری در موافقتنامه های مختلف بین المللی نیز تا حدودی مورد اقبال واقع شده از جمله در موافقتنامه های Trips ³ و GATT ².
 با این حال هیچ قانون جهانی و بین المللی خاص در رابطه با تعریف اسرار تجاری و یا حتی حمایت از آن وجود ندارد و بر خلاف حقوق مربوط به اختراعات ، کپی رایت و علایم تجاری، هیچ معاهده ی بین المللی فراگیر در مورد اسرار تجاری وجود ندارد اما در کشور ایران متأسفانه این مسأله مورد مطالعه حقوق دانان و قانونگذاران واقع نشده و به قوانین قدیمی مربوط به جلوگیری از رقابت نامشروع بسنده شده که البته گام هایی در قانون تجارت الکترونیکی برداشته شده که امید است به ثمر بنشیند.
آمریکا به عنوان بزرگ ترین صادر کننده ی تکنولوژی در سطح جهان ، احتیاج بیشتری به حمایت فزاینده از اسرار تجاری در سطح استانداردهای بین المللی دارد چرا که صرف صدور تکنولوژی برای حمایت از آن کافی نیست، بلکه حفظ تکنولوژی و برتری در زمینه های مختلف صنعتی و تجاری است که برای این کشور در درجه ی اول اهمیت قراردارد.
ایالات متحده آمریکا در بین کلیه کشورهای جهان، بیشترین تقاضا را برای حمایت از اسرار تجاری در مقابل کشورهای دیگر داشته است و عدم وجود قوانین مدون، پیشرفته و مفید در کشورهای دیگر دلیل، آمریکا موضوعات مربوط به حمایت از مالکیت معنوی را باعث شده که این نیاز در آمریکا بیشتر احساس شود. به همین سرلوحه ی فعالیت های خود در تجارت بین المللی قرار داده است. به علاوه بسیاری از کشورهای آسیایی در جهت جلوگیری از مجازا تهایی که آمریکا در قصور ورزیدن این کشورها در ارایه ی حمایت کافی از مالکیت های معنوی آمریکایی در مرزهای خود ، مقرر داشته است، مجبور گشته اند قوانین جدیدی را  که اغلب برای اولین بار حمایت از این نوع مالکیت معنوی را به رسمیت شناخته اند در رابطه با حمایت از حقوق مربوط به حمایت از اسرار تجاری وضع کنند.
با این وجود در روابط تجاری در این کشور هنوز شناسایی حقوق مربوط به اسرار تجاری دیرفهم و دشوار است. به همین دلیل، حمایت قانونی از اسرار تجاری در این کشور می تواند از منابع مختلف حقوقی نشأت گیرد. به عنوان مثال یک دعوای سو استفاده ازاسرار تجاری ممکن است بر حقوق قراردادها، رقابت نا عادلانه و حقوق حاکم بر روابط کارگر و کارفرما یا تعهدات امانی استوار گردد. ماهیت خلاف قاعده ی حقوق اسرار تجاری اغلب باعث اختلافات و چالشهایی برای تجار آمریکایی می گردد که در پی دستیابی به رسیدگی قضایی خارجی با ورود به بازارهای بین المللی هستند.
اما ورود حقوق مربوط به حمایت از اسرار تجاری در کشور آمریکا به سال ۱۹۷۷ باز می گردد. در این سال متولیان نوشابه معروف کوکا کولا در نمایندگی خود در کشور هند اعتصاب کردند ، علت اعتصاب آ نها حمایت از فرمول سری ساخت این نوشابه بوده است.در آن هنگام سابقه ی نمایندگی کوکاکولا در کشور هند به۲۵ سال می رسید و بازار هند با بیش از ۵۵۰ میلیون خریدارو استفاده کننده، یکی از سودآورترین بازارهای این نوشابه محسوب می گشت. مشکل این کارخانه از آنجا ناشی می شد که قوانین مربوطه ی هندوستان در آن زمان مقرر می داشت که فعالیت تجار و شرکتهای خارجی باید با شراکت سهامداران و تجار داخلی هند باشد.
بنابراین، دولت هند در آن زمان درخواست کرد که یا ۶۰ % از سهام کوکاکولا به سهام داران هندی واگذار شده و تکنولوژِی ساخت این نوشابه برای آ نها فاش شود و یا به فعالیت این کارخانه در کشور هند خاتمه داده شود.
صاحبان کارخانه ی نوشابه ی کوکاکولا معتقد بودند که فرمول سری ساخت نوشابه یک سر تجاری محسوب می شود نه تکنولوژی بنابراین، قابل افشا نیست. این اختلاف هنگامی پایان پذیرفت که صاحبان این کارخانه پذیرفتند که با وجود تحمل خسارات هنگفت به فعالیتهای خود در این کشور خاتمه دهند، اما اسرار خود را فاش نکنند.
این قضیه به خوبی نشان دهنده ی خطراتی است که تجار و شرکتهای تجاری را به خصوص آنهایی که در زمینه ی تجارت بین الملل فعالیت می کنند، تهدید می کند. آنچه مسلم است آن است که اختلاف مربوط به اسرار تجاری می توانند از طریق رویه های خارجی یا حقوقی که مستقیما مربوط به مالکیت معنوی نیست، حل و فصل گردند، اما این امر باعث می شود تا چالشهای زیادی در این زمینه به وجود آید.
در سال ۱۹۸۵ توسط کنگره به UTSA در زمینه داخلی، ۴ عنوان اولین قانون مدون حقوقی در زمینه ی حمایت از اسرار تجاری به (UTSA ) . در کشور آمریکا و در سطح جهان به تصویب رسید. عنوان مدل و نمونه قانونی است که در اکثر ایالات آمریکا مورد پذیرش واقع شده است. این قانون در ۱۲ ماده تهیه شده که به خوبی به تعریف اسرار تجاری، نحوه حمایت از آن، مجازات و تضمین این حقوق پرداخته است .
موافقتنامه ای (NAFTA) اما در زمینه ی خارجی و منطقه ای، ۵ است که در ۱۷ ماده و در سال ۱۹۹۲ توسط کشورهای آمریکا، کانادا و مکزیک منعقد شده است.این موافقتنامه که در زمینه ی تجارت آزاد در ناحیه آمریکای شمالی منعقد شده است، قوانین اولیه ی حمایت از اسرار تجاری را در حقوق آمریکا تشکیل می هد.
اسرار تجاری را به عنوان اطلاعاتی که دارای ارزش ( NAFTA) تجاری بوده و برای عموم شناخته شده نیستند و همچنین اقدامات مناسبی برای حمایت از آن به عمل آمده است، تعریف می کند. طبق اسرار تجاری برای جلوگیری از تصاحب و تملک غیر مجاز این اسرار این موافقتنامه، دول عضو باید اقدامات مناسبی را در حمایت از به عمل آورند. در این موافقتنامه مجازات های مالی پیش بینی شده در سال ( GATT) است. پس از این موافقتنامه آمریکا با پیوستن به۱۹۹۴ قدم دیگری را برای حمایت از این نوع مالکیت برداشته است. در هرحال امروزه حقوق امریکا جزو کامل ترین حقوق کشورها در حمایت اسرار تجاری است که می تواند به عنوان نمونه ای مناسب در سایر کشورها مورد استفاده قرار گیرد.

۷- مقررات داخلی ایران

هیچ قانون جهانی و بین المللی خاص در رابطه با تعریف اسرار تجاری و یا حتی حمایت از آن وجود ندارد و بر خلاف حقوق مربوط به اختراعات ، کپی رایت و علایم تجاری، هیچ معاهده ی بین المللی فراگیری در مورد اسرار تجاری وجود ندارد اما در کشور ایران متأسفانه این مسأله مورد مطالعه حقوق دانان و قانونگذاران واقع نشده و به قوانین قدیمی مربوط به جلوگیری از رقابت نامشروع بسنده شده که البته گام هایی در قانون تجارت الکترونیکی برداشته شده که امید است به ثمر بنشیند.

مقررات جزایی

یکی از اثرات سازنده‌ی مقررات بازدارنده جهت مجازات متجاوزان به حقوق مالکان معنوی، تشویق و ترغیب متفکران و دانشمندان به تفکر و خلاقیت است و اگر کشورهای در حال توسعه از برخی جنبه ها در صدد حمایت جامع  در این‌گونه موارد نباشد، حداقل با حمایت داخلی از صاحبان و مالکان معنوی می توانند پژوهشگران و محققان داخلی را تشویق کنند و این امر ملازمه‌ای با پیوستن به عهدنامه های بین المللی ندارد. در قوانین جزایی سابق،  فصل یازدهم قانون مجازات عمومی تحت عنوان “وسیله و تقلب در کسب و تجارت”، به منظور مجازات متجاوزان به  مالکیت معنوی اشخاص، موادی در نظر گرفته شده بود که موارد مختلف تجاوزات از قبیل استعمال علایم تجاری دیگر و همچنین تجاوز به حقوق صاحبان اختراع در ماده‌ی ۲۴۹ قانون مذکور پیش بینی های لازم شده بوده و به موازات پیش‌بینی‌های جزایی در قانون مجازات عمومی، مقررات حقوقی نیز در قانون ثبت علایم و اختراعات مصوب ۱/۴/۱۳۱۰ برای سهولت در امر رسیدگی در نظر گرفته شده است.
اما مشخصاً در مورد حمایت از اسرار تجاری و اسرار مربوط به تجار ماده ۱۲۵ قانون تعزیرات مقرر می دارد: “هرکس نظر به مقام امانت داری خود از اسرار راجع به اختراع یا طرز اجرای اختراعی مطلع شده و آن را به نحوی که مضر به مصالح عمومی باشد، افشا یا به طریق دیگری سو استفاده کند، به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهد شد”.
جالب توجه اینکه حتی در ماده مذکور با اضافه شدن رکن  “مضر به مصالح عمومی” به بند ماده ۲۴۹ قانون مجازات عمومی سابق، منظور وضع ماده از حمایت از صاحبان اختراع به حفظ حقوق عمومی مردم تغییر کرده است و این روند تا حذف مقررات جزایی مربوط به قسمت دسیسه و تقلب در “کسب و تجارت” در قانون تعزیرات مصوب ۷۵ ادامه یافته و شاید با استناد به ماده ۷۲۹ قانون ذکر شده‌ی اخیر که کلیه قوانین مغایر با این قانون را ملغی اعلام کرده است، بتوان در تعقیب متجاوزان به حقوق صاحبان علامت تجاری، طبق ماده ۱۲۲ قانون تعزیرات سابق عمل کرد.
در حال حاضر، علاوه بر قوانین مذکور که از جنبه های حقوقی لازم الاجرا است، مقررات مندرج در کنوانسیون پاریس مصوب ۱۸۸۳ میلادی است که در اسفند ماه ۱۳۳۷ کشور ایران با تصویب قانون اجازه‌ی الحاق دولت ایران به اتحادیه عمومی بین المللی معروف به پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی و تجارتی و کشاورزی در ۱۶ دسامبر ۱۹۵۹ به آن پیوسته است.
در ماده واحده مذکور، دولت وقت اجازه یافته به اتحادیه عمومی موصوف، با تمام تغییرات و اصلاحاتی که تا آن تاریخ به عمل آمده، ملحق شود. دربند ۲ ماده ۱ قرارداد پاریس و اصلاحات بعدی آن که در تاریخ ۱۴ دسامبر ۱۹۰۰ در بروکسل و در دوم ژوئن ۱۹۱۱ در واشنگتن و در ۶ نوامبر در لاهه و در دوم ژوئن ۱۹۴۶ در لندن صورت پذیرفته موضوع حمایت مالکیت صنعتی را شامل برگه‌های اختراع، نمونه‌های اشیای مصرفی و طرح‌ها و مدل‌های صنعتی، علایم کارخانه یا بازرگانی و علایم مربوط به خدمات و نام بازرگانی و مشخصات مبدأ یا نام‌گذاری اصلی جنس و نیز جلوگیری از رقابت نامشروع  تعریف کرده است. آنچه که لازم به ذکر است، مکلف نمودن کشورهای عضو در جهت حمایت واقعی اتباع اتحادیه در مقابل رقابت نامشروع (رقابت مکارانه) است که بند ۲ ماده ۱۰ مکرر هر رقابتی را که بر خلاف معمول شرافتمندانه‌ی صنعت یا تجارت انجام گیرد، رقابت نامشروع تلقی نموده و به خصوص، هر عملی که به نحوی برای مؤسسه یا محصولات یا فعالیت صنعتی … یا تجارتی رقیب ایجاد اشتباه کند و همچنین اظهارات خلاف واقع در کار تجارت به نحوی که اعتبار مؤسسه یا محصولات فعالیت صنعتی یا تجاری را از بین برده و یا مشخصات یا اظهاراتی را که به کار بردن آن در بازرگانی موجب اشتباه عامه راجع به ماهیت، طرز ساخت، صفات، جنس، قابلیت استعمال و یا کمیت کالا گردد، از موارد خاص موضوع حمایت اعلام کرده است.
همچنین دربند ۱ ماده ۱۰، کشورهای ثالث عضو اتحادیه، مکلف به تأمین وسایل مراجعه‌ی قانونی مناسب برای جلوگیری مؤثر از کلیه اعمال مذکور، گردیده‌اند.

 مواد موجود در  قانون تجارت الکترورنیکی

با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی در عرصه های مختلف تجاری و نمایان شدن جنبه های جدیدی از روابط و معاملات تجاری، قانون‌گذاران کشورهای مختلف دنیا بر آن شده اند تا به موازات این پیشرفت ها، قوانین جدیدی را به تصویب رسانند.
چند سالی است که بحث جدیدی به نام تجارت الکترونیک در حیطه‌ی فناوری اطلاعات مطرح شده که به تبع، موضوعات جدیدی را پیش کشیده است. قانون گذار ما در رابطه با حمایت از اسرار تجاری، موادی از  قانون تجارت الکترونیکی مصوب بهمن ۱۳۸۲ را به این اسرار و حمایت از آن در محیط الکترونیکی تخصیص داده است.
در مبحث دوم از باب سوم این قانون به حمایت از اسرار تجاری تصریح شده است.ماده ۶۵ این قانون به تعریف اسرار تجاری پرداخته است. طبق این ماده اسرار تجاری شامل اطلاعات، فرمول‌ها، الگوها، نرم افزارها، ابزار و روش‌ها، تألیف‌های منتشر نشده، روش‌های انجام تجارت و داد و ستد، فنون، نقشه‌ها، فراگردها، اطلاعات مالی، فهرست مشتریان، طرح‌ها ی تجاری و امثال این‌ها است که دارای خصوصیات زیر هستند:
۱- به طور مستقل دارای ارزش اقتصادی هستند.
۲- در دسترس عموم قرار ندارند.
۳-تلاش‌های معقولانه ای برای حفظ و حراست از آن‌ها انجام شده است.
همانطور که ملاحظه می‌شود، قانون‌گذار در تعریف اسرار تجاری، معیارها و استانداردهای بین‌المللی را رعایت کرده، اما در احصای خصوصیات این نوع اسرار بهتر می‌بود به موارد دیگری نیز که در پیش‌نویس این قانون به آن‌ها اشاره شده بود، تصریح می کرد. از جمله اینکه : به اندازه ی کافی محرمانه باشد یا سایر اشخاص در صورت تحصیل بتوانند نفع اقتصادی برند.