زوم (Zoom Corporation) شرکت ژاپنی با بازار و حوزه‌ی فعالیت بین‌المللی است که از چند دهه پیش، خود را به‌عنوان یکی از معتبرترین تولیدکننده‌های تجهیزات صوتی و موسیقی به بازار ثابت کرد. این شرکت در ایالات متحده به‌نام Zoom North America، در بریتانیا به‌نام Zoom UK Distribution Limited و در آلمان به‌نام Sound Service GmbH فعالیت می‌کند. شرکت زوم، ژاپنی است و با شرکت خدمات ویدئو کنفرانس آمریکایی زوم (با نام کامل Zoom Video Communications) هیچ ارتباطی ندارد.

از محصولات مهم و مشهور شرکت زوم می‌توان به انواع پدال‌های جلوه‌ی صوتی برای گیتار و باس، ماشین‌های درام و از همه مهم‌تر، تجهیزات ضبط صدا اشاره کرد. تجهیزات ضبط صدای محیطی و استودیویی زوم، در میان پرفروش‌ترین و مشهورترین تجهیزات صنعت دیده می‌شوند. به‌ویژه در شاخه‌ی تجهیزات دستی ضبط صدا، محصولات زوم ژاپنی همیشه جزو پیشنهاد‌های متخصصان صدا بوده‌اند. زوم فعالیت خود را با تولید پدال جلوه‌ی صوتی گیتار شروع کرد و امروز، خانواده‌ای گسترده از محصولات را به بازار هدف ارائه می‌کند.

تاریخچه فعالیت

ماساهیرو ایجیما و میکیهیتو نوزوکیدو، شرکت زوم را در سال ۱۹۸۳ در ساکوماکو توکیو ژاپن راه‌اندازی کردند. ایجیما که اکنون هم به‌عنوان مدیرعامل شرکت فعالیت می‌کند، پیش از راه‌اندازی زوم در شرکت KORG مشغول به فعالیت بود. او تمایل داشت تا کسب‌وکار شخصی خودش را ارائه کند. البته ایجیما از همان ابتدای راه‌اندازی زوم، ادای احترام به بنیان‌گذار کورگ یعنی تسوتومو کاتو را در نظر داشت و می‌‌خواست هرچه که در شرکت او آموخته است، به مرحله‌ی عملیاتی و صنعتی برساند.
زوم در سال‌های ابتدایی به‌عنوان پیمانکار قراردادی، دستگاه‌های مدنظر شرکت‌های دیگر را تولید می‌کرد. دفتر مرکزی شرکت در سال ۱۹۸۵ به ایواموتوکو توکیو جابه‌جا شد. بنیا‌ن‌گذاران در سال ۱۹۸۷ تصمیم گرفتند تا به‌مرور دستگاه‌های اختصاصی خود را تولید کنند. اولین محصول زوم در سال ۱۹۸۸ در دسته‌ی پردازش‌گرهای سیگنال به‌نام LSI ZFX-1 تولید شد. البته این محصول، شهرت زیادی را برای شرکت ژاپنی به‌همراه نداشت و آن‌ها دو سال بعد، محصول انقلابی و اصلی خود را به بازار عرضه کردند.

اولین محصول مهم زوم، یک دستگاه تولید و پردازش جلوه‌های صوتی گیتار به‌نام 9002 یا Zoom Box بود که در سال ۱۹۹۰ تولید شد. در همان سال، اولین پردازنده  صوتی حرفه‌ای شرکت هم به‌نام 9010 به بازار معرفی شد. شرکت ژاپنی به‌محض تولید اولین محصول، بازار ایالات متحده را هدف قرار داد. مدیران، محصولات جدید خود را در نمایشگاه AES Show نیویورک سیتی به نمایش گذاشتند و از همان ابتدای ورود به بازار، قیمت مناسب و کیفیت بالا را به‌عنوان مزیت‌های رقابتی در نظر گرفتند. نکته‌ی جالب‌توجه اینکه سال ۱۹۹۰، با شروع صادرات شرکت ژاپنی هم همراه شد و ۳۰ کشور، به‌عنوان مقاصد اول محصولات زوم انتخاب شدند. دفتر مدیریت و توزیع جدیدی هم در همان سال در ایالات متحده به‌نام شرکتی مستقل Zoom Corporation of America شروع به کار کرد.
زوم پس از ورود جدی به بازار تجهیزات موسیقی و هدف‌گیری دسته‌ی محصولات مقرون‌به‌صرفه، رشد قابل‌توجهی را تجربه کرد. دفتر مرکزی شرکت در سال ۱۹۹۳ به فوچو توکیو منتقل شد. برنامه‌های توسعه‌ای با جدیت ادامه داشتند و مدیران ژاپنی تصمیم گرفتن تا زیرمجموعه‌ی مستقل ایالات متحده را تعطیل کنند تا شاید بعدا به‌عنوان زیرمجموعه‌ای تحت مدیریت شرکت اصلی ژاپنی به کار ادامه دهد. یک سال بعد، بخش مدیریتی محصولات به منطقه‌ی فوچو توکیو جابه‌جا و در سال ۱۹۹۷ هم هلدینگی با هدف مدیریت تمامی زیرمجموعه‌ها به‌نام زوم هولدینگ راه‌اندازی شد.
سهم عمده‌ی محصولات زوم تا قرن ۲۱، شامل تجهیزات جلوه‌ی صوتی استودیویی و مخصوص گیتار می‌شد. محصولاتی همچون Driver, Choir, 9002 Pro, Player, Player Pro, Fire, 505 Guitar, Super Player Rythm Trak, SampleTrak و 505IIGuitar از تولیدات زوم تا سال ۲۰۰۰ بودند. این محصولات، ویژگی کامپکت بودن و قابلیت استفاده‌ی آسان را به‌همراه قیمت مناسب به کاربران ارائه می‌کردند.
زوم با ورود به قرن ۲۱ تصمیم گرفت تا وارد دسته‌ی تجهیزات ضبط صدا نیز بشود. اولین محصول شرکت به‌نام MRS-1044 یک تجهیز ضبط صدای استودیویی بود که قابلیت‌های پردازش سیگنال صوتی را با کیفیت بالا برای کاربردهای حرفه‌ای ارائه می‌کرد. در سال‌های بعد، انواع تجهیزات در همین دسته درکنار تجهیزات جلوه‌ی صوتی استودیویی و گیتار تولید شدند. سال ۲۰۰۶، با عرضه‌ی محصولی انقلابی ازسوی زوم همراه شد. H4 که در دسته‌ی تجهیزات ضبط صدای همراه به بازار عرضه شده بود، توجه بازارهای جهانی را به برند ژاپنی معطوف کرد. این ضبط‌کننده‌ی همراه هنوز هم به‌عنوان یکی از مشهورترین و پرفروش‌ترین محصولات زوم شناخته می‌شود.

مدیران برند ژاپنی در سال‌های ابتدایی دهه‌ی ۲۰۰۰ تلاش می‌کردند تا حضور خود را در بازارهای بین‌المللی دیگر هم افزایش دهند. اولین مرکز مهم، شرکتی برای مدیریت فعالیت‌های لجستیکی زوم بود که از سال ۲۰۰۴ به‌نام Zoom HK Ltd در هنگ‌کنگ شروع به کار کرد. در همان سال، باز هم مرکز مدیریت زوم تغییر کرد و به منطقه‌ی ایواموتوچو در توکیو جابه‌جا شد. دو سال بعد، بریتانیا مقصد جدید فعالیت‌های شرکت ژاپنی بود که با راه‌اندازی Zoom UK Distribution Ltd فعالیت‌های توزیع محصولات در اروپا را برعهده گرفت.
تمامی شرکت‌های بزرگ دنیای فناوری، برنامه‌ای جدی برای توزیع و توسعه‌ی محصولات در چین دارند. زوم نیز در سال ۲۰۰۹ تصمیم گرفت تا یک مرکز فعالیت در چین راه‌اندازی کند تا به‌مرور فعالیت‌های خود را در این بازار پر از ظرفیت رشد، ادامه دهد. Zoom Dongguan Corporation در چین، مسئولیت کنترل کیفیت محصولات زوم را برعهده داشت و بعدا فعالیت‌های مدیریت و توزیع دیگر را هم برعهده گرفت.
زوم در سال‌های پایانی دهه‌ی ۲۰۰۰، تمرکز خود را روی تولید محصولات منطبق با فناوری‌های بالغ افزایش داد. انواع تجهیزات ضبط استودیویی با قابلیت ضبط روی هارد درایو و تجهیزات مجهز به رابط USB در همان سال‌‌ها به خانواده‌ی زوم اضافه شدند. دستگاه ضبط‌ صدای دستی H4n هم محصول انقلابی بعدی بود که بار دیگر، بازار را در این شاخه به سمت برند ژاپنی متمایل کرد. دستگاه جدید، در سال ۲۰۱۰ جایزه‌ی MIPA را برای زوم به دست آورد.
مدیران شرکت ژاپنی در آستانه‌ی ورود به دهه‌ی جدید تصمیم گرفتند تا با تکیه بر فناوری‌ها و دستاوردهای خود از سال‌های گذشته، وارد دسته‌ای جدید از بازار شوند. در سال ۲۰۰۹، دستگاه ضبط ویدیوی زوم به‌نام Q3 معرفی شد که عملکردی شبیه به هندی‌کم داشت، منتهی از قابلیت‌های حرفه‌ای ضبط صدای زوم نیز بهره می‌برد. یک سال بعد، مدل‌های حرفه‌ای‌تر همین دستگاه به‌نام‌های Q3PW و Q3CB به بازار معرفی شدند.
سال ۲۰۱۱ با تغییر دیگری در ساختار سازمانی زوم همراه بود و زوم هولدینگ، منحل شد. شرکت ژاپنی در سال‌های ابتدایی دهه‌ی جدید، روی توسعه‌ی خانواده‌ی محصولات در دسته‌ی ضبط صدا متمرکز شده بود. محصولاتی که جایزه‌های متعدد MIPA را هم برای آن‌ها به‌همراه داشتند و منجر به افزایش اعتبار بین‌المللی زوم شدند. در سال ۲۰۱۳، زیرمجموعه‌ی جدید در ایالات متحده به‌نام Zoom North America راه‌اندازی شد که توزیع محصولات را در بازار آن منطقه برعهده گرفت.

زوم در سال ۲۰۱۳ اولین محصول خود را متمرکز بر بازار گوشی‌های هوشمند عرضه کرد. iQ5 که در دو رنگ مشکی و سفید به بازار عرضه شده بود، به‌عنوان یک لوازم جانبی  برای گوشی‌های هوشمند معرفی شد که قابلیت ضبط صدای استریو را به کاربر ارائه می‌کرد. در سال‌های بعد مدل‌های iQ6 و iQ7 هم به بازار معرفی شدند که قابلیت‌های حرفه‌ای بیشتری را به کاربران بازار موبایل ارائه می‌کردند. در سال ۲۰۱۴، اولین کارت صدای حرفه‌ای زوم با تمرکز بر بازار کامپیوترهای شخصی به‌نام TAC-2 به بازار معرفی شد که اکنون هم در دسته‌ی محصولات حرفه‌‌ای این بازار قرار دارد.
فعالیت سال‌های اخیر زوم شامل تولید و توسعه‌ی محصولات در دسته‌های جلوه‌های صوتی، ضبط استودیویی و محیطی و لوازم جانبی کامپیوتری و مخصوص گوشی‌های هوشمند بوده است. آن‌ها همچنین توسعه‌ی اپلیکیشن برای گوشی‌های هوشمند را هم به خدمات خود اضافه کرده‌اند. زوم در سال ۲۰۱۷ سهام خود را به‌صورت عمومی به بازار عرضه کرد و فعالیت سهامی را در بازار بورس توکیو (JASDAQ) ادامه داد. از فعالیت‌های سازمانی دیگر در سال‌های اخیر می‌توان به خرید Mogar Music در ایتالیا و تبدیل کردن آن به مرکز توزیع اشاره کرد. در سال ۲۰۲۰ نیز تمامی سهم مالکیت Zoom North America توسط شرکت اصلی خریداری شد تا فعالیت آن کاملا تحت کنترل مرکز مدیریت توکیو باشد.

دسته‌بندی محصولات زوم

همان‌طور که گفته شد، شرکت ژاپنی زوم فعالیت خود را متمرکز بر انواع محصولات صوتی و موسیقی ادامه می‌دهد. محصولاتی که اکنون تحت برند زوم به فروش می‌رسند، شامل انواع تجهیزات جلوه‌های صوتی و ضبط‌کننده‌های صدا و فیلم می‌شوند. در هر دسته، محصولاتی مهم حضور دارند که در ادامه برخی از آن‌ها را شرح می‌دهیم.

دستگاه‌های پردازش جلوه‌های صوتی

زوم فعالیت خود را با عرضه‌ی دستگاه‌ها و پدال‌های مخصوص جلوه‌های صوتی برای گیتارها شروع کرد. امروز هم دسته‌ی مهمی از محصولات شرکت، در همین حوزه طراحی و تولید می‌شوند. انواع دستگاه‌های جلوه‌ی صوتی برای گیتارهای برقی، باس، آکوستیک و جلوه‌های صوتی استودیویی، در خانواده‌ی محصولات برند ژاپنی وجود دارند. خانواده‌ی محصولات جلوه‌ی صوتی زوم با نام‌های سری G و GFX و B و A و Zoom Studio شناخته می‌شوند.

کاربرد اصلی دستگاه‌های جلوه‌ی صوتی، تغییر خروجی نوت و موسیقی است که از سازها (خصوصا گیتار الکتریک) خارج می‌شود. متخصصان صنعت صوت و آهنگ‌سازها، با استفاده از این تجهیزات، جلوه‌هایی مصنوعی را به خروجی ساز اضافه می‌کنند که ترکیب صداها با یکدیگر را هم ممکن می‌کند. از دستگاه‌های تاریخی در این دسته می‌توان به تجهیز استودیویی GFX-8 اشاره کرد.
دسته‌ای دیگر از تجهیزات شرکت زوم، برای ایجاد جلوه‌های صوتی روی صدای خواننده طراحی و ساخته شده‌اند. این دستگاه‌ها که در جدیدترین مدل‌ها به‌نام V6 و V3 در بازار عرضه می‌شوند، جدیدترین قابلیت‌های ارتباطی را برای اتصال به کامپیوتر یا دیگر تجهیزات استودیویی آهنگ‌سازی ارائه می‌کنند.

دستگاه‌های ضبط صدا و فیلم

زوم امروزه بخش عمده‌ای از شهرت خود را مدیون دستگاه‌های متنوعی است که در دسته‌ی ضبط‌کننده‌های صدای استودیویی و محیطی به‌همراه انواع لوازم جانبی موبایلی عرضه می‌شوند. همان‌طور که گفتیم، H4 محصول انقلابی این دسته بود که با ابعاد و طراحی خاص خود، خبر از ورود یک بازیگر جدی به صنعت داد. شرکت ژاپنی چند سال بعد H4n را به‌عنوان جایگزین معرفی کرد که میکروفن‌های حرفه‌ای‌تر با قابلیت‌های تغییر جلوه‌های صوتی و همچنین امکانات پیشرفته برای ضبط موسیقی را به‌همراه داشت. H4n امروز از محبوب‌ترین دستگاه‌های زوم محسوب می‌شود که خصوصا برای ضبط مجزای صدا در هنگام فیلم‌برداری با دوربین‌های DSLR کاربرد دارد. در سال‌های اخیر هم تولیدکننده‌های پادکست، علاقه‌ی زیادی به محصولات زوم در این دسته نشان داده‌اند.

همان‌طور که گفته شد، تجهیزات ضبط صدای زوم به‌عنوان لوازم جانبی برای گوشی‌های هوشمند هم تولید می‌شوند. دو تجهیز iQ6 و iQ7 اکنون در دسته‌ی محصولات شرکت ژاپنی قرار دارند که البته تنها با کانکتورهای لایتنینگ مخصوص دستگاه‌های اپل عرضه می‌شوند. دستگاه‌های مذکور با اتصال به گوشی، قابلیت هماهنگی با اکثر اپلیکیشن‌های ضبط صدا و فیلم را دارند و زوم نیز یک اپلیکیشن اختصاصی برای آن‌ها ارائه می‌کند. در تنظیمات اپلیکیشن می‌توان جلوه‌های صوتی را هم به‌صورت زنده فایل ضبط‌شده اضافه کرد. امکان اصلی که با اتصال چنین دستگاه‌هایی به گوشی هوشمند اضافه می‌شود، ضبط صدا با حذف نویز و همچنین به‌صورت استریو است.
محصولات حرفه‌ای زوم در دسته‌ی ضبط صدا که برای فیلم‌سازی و آهنگ‌سازی کاملا حرفه‌ای استفاده می‌شوند، در دسته‌ی F وجود دارند. از محصولات مهم کنونی در این دسته می‌توان به F8n با قابلیت ضبط هشت کانلاله و F4 با قابلیت ضبط ۶ کاناله اشاره کرد. زوم همچنین پنل F-Control را هم برای کنترل از راه دور تجهیزات سری F عرضه می‌کند.

از محصولات کنونی زوم در دسته‌ی ضبط ویدئو می‌توان به Q2n-4K و Q8 اشاره کرد. دوربین اولبا لنز ۱۵۰ درجه‌ی واید به بازار عرضه می‌شود که از قابلیت‌های ضبط صدای استریوی زوم نیز بهره می‌برد. همان‌طور که از نام محصول بر می‌آید، کاربر می‌تواند فیلم‌هایی تا رزولوشن 4K را با آن ضبط کند. این دستگاه کوچک از دو باتری AA بهره می‌برد و با استفاده از همین باتری، تا دو ساعت فیلم‌برداری می‌کند. Q8 که شباهت بیشتری به دستگاه‌های فیلم‌برداری دارد، قابلیت‌های اضافه‌ای همچون نمایشگر لمسی رنگی با قابلیت چرخش را هم به کاربر ارائه می‌کند.
شرکت ژاپنی زوم شاید امروز در میان کاربران عادی مصرف‌کننده جایگاه خاصی نداشته باشد، اما اکثر متخصصان موسیقی و صنعت صدا، با محصولات این شرکت آشنا هستند. شاید برند زوم امروز زیر سایه‌ی اخبار متعدد برند آمریکایی عرضه‌‌کننده‌ی خدمات ویدیوکنفرانس باشد، اما در هر استودیوی حرفه‌ای و شاید در جیب هر خبرنگار حرفه‌ای، یکی از دستگاه‌های ضبط صدا یا جلوه‌های موسیقی ژاپنی دیده می‌شوند. درحال‌حاضر، ماساهیرو ایجیما، هم‌بنیان‌گذار شرکت، به‌عنوان مدیرعامل فعالیت می‌کند و با ۱۵/۴ درصد، بیشترین سهم را دراختیار دارد. میچیتو نوزوکیدو نیز اکنون ۱۳/۹ درصد از سهم شرکت را دراختیار دارد، اما مسئولیتی در شرکت زوم در جلوی نام او دیده نمی‌شود.
زوم در سال‌ ۲۰۱۹ با کاهش نسبی سود عملیاتی روبه‌رو شد، اما آمار فروش شرکت، رشد مناسبی را تجربه کرد. درحال‌حاضر، تجهیزات دستی ضبط صدا، بیشترین سهم را در فروش شرکت به خود اختصاص داده‌اند و ایالات متحده هم به‌عنوان یکی از بازارهای اصلی فروش برند زوم شناخته می‌شود.