سوال اصلی اینجاست چرا کالاهای ایرانی حتی با وجود اینکه برخی از کیفیت خوبی برخوردارند تبدیل به یک برند نمیشوند؟ و در این مقاله میخواهیم به مشکلات و مسایل پیرامون این موضوع بپردازیم.
شرط اصلی و لازمه هر برندی ست، اصلا کالایی که کیفیت نداشته باشد نمیتواند وارد بازی برندینگ شود و برندینگ از خاک کیفیت بوجود آمده زیرا وقتی صاحبان صنایع روی کیفیت محصول مانور میدادند مشاهده میکردند که گرچه کیفیت برخی کالاها از برخی دیگر بیشتر است ولی فروش در سطح همدیگر نیست که از آن موقع متوجه شدند که کیفیت یکی از شروط لازم است و اگر نباشد که نمیتوانید رقابت کنید ولی کافی نیست.
بگذارید مثالی بزنم چندین سال پیش در دانشگاه ما یک نمایشگاه صنایع دستی برگزار شد که تمام افراد هنرهای خود را برای فروش عرضه میکردند، کالاهای زیادی وجود داشتند برخی باکیفیت و برخی معمولی ولی در این بین یک خانم که کیف دستی خانم ها و کیف پولی آقایان را طراحی میکرد توجه من را به خود جلب کرد زیرا این وسایلی که این خانم از چرم درست میکرد کیفیت بسیار بالایی داشت و همچنین خیلی از افراد میخریدند ولی یک مشکلی که داشت این بود تمام محصولات این خانم با انواع مارک های خارچی یا همان برندهای بزرگ دنیا تزیین شده بود و اثری از نام و نشان خود شخص نبود و نیاز به گفتن ندارد که هرکسی این محصولات را ببیند فکر میکند که یکی از محصولات برندهای خارجی است و هنر این خانم و همچنین محصولاتش هیچوقت نمیتواند برند شود.

خیلی از محصولات تولیدی در کشور ما هویت خاصی ندارد و معمولا اقدام به ساخت هویت برای برند خود نمیکنند، من در این قسمت نمیخواهم به بحث مسایل پیچیده برندینگ در باب هویت سازی بپردازم و فقط بطور ساده به شما عرض میکنم چگونه میتوانید یک هویت خوب از محصولات خود بسازید.
به مثال خانمی که در بالا اشاره کردم توجه کنید تا مادامی که محصولاتش را با انواع برندهای خارجی تزیین کند هیچ هویت خاصی ندارد در گام اول این خانم باید یک نام برای کسب و کار و محصولات خود پیدا کند.( اگرچه به قول این دوستان وقتی مثلا برند لاکوست روی این محصول باشد بهتر به فروش میرود ولی این کار فروش را در بلند مدت تضمین نمیکند، و یادتان باشد ما به دنبال برندینگ هستیم.)
وقتی یک نام خوب انتخاب کرد آنگاه چارچوب های کلی کسب و کار خود را تعیین کند کار خیلی سختی نیست اگر نمیدانید چه کاری انجام دهید از یک متخصص کمک بگیرید و برای ساختن شخصیت برند خود باید برندتان را به مانند یک انسان در نظر بگیرید که اگر برند شما یک انسان باشد دوست دارید چه ویژگی هایی داشته باشد مانند صداقت، شوخ طبع بودن و…. و سعی کنید از این مواردی که برای این انسان تعریف کردید تخطی نکنید.
بحث در مورد هویت برند بسیار است و مسایل پیچیده ای دارد و شما باید آنها را گام به گام اجر کنید و سعی میکنم در یکی از مقالات به بحث هویت بطور مفصل بپردازم.

شاید کمی خنده دار باشد ولی مشکل بسیاری از کسب و کارهای ایرانی این است که صبر ندارند و میخواهند هرچه سریعتر به پول برسند و کسب و کار پررونقی داشته باشند گرچه پررونق بودن کسب و کار خیلی مهم است و باید یکی از اولویت های ما بدست آوردن پول از طریق این کار باشد ولی مشکل وقتی پیش می آید که ما به انواع ترفندهای فروش و بازاریابی خود را سرگرم میکنیم که وقتی برای پرداختن به برند خود نداریم و علنا در بازی فروش گیر میکنیم و مشتری ما را بعنوان یک ارزان فروش و تخفیف دهنده میشناسد و در صورتی که این موارد از کسب و کار ما برداشته شود مشتری ما سیر نزولی به خود میگیرد و ما برای جلوگیری از این اتفاق در انواع جنگ های قیمتی و تخفیفی گیر میکنیم.
راهکار برای خروج از این وضعیت این است که تخفیف ها و پیشنهادات عالی خود را برای مراسمات و اعیاد استفاده کنید و بگذارید مشتریانی که واقعا خواهان محصول شما هستند را پیدا کنید و یک برنامه ارتباط با مشتری داشته باشید تا همان هوادارانتان را خوشحال و راضی کنید و موارد دیگر….

تقریبا می توانم بگویم که بیشتر کسب و کارهای ایرانی فاقد ارزش هستند و برای مشتری ارزش افزوده ای ندارند و به همین دلیل هیچگاه مشتریان پروپاقرص پیدا نمیکنند که واقعا خواهان آنها باشد و یکی از دلایل اصلی اینکه برندهای ایرانی نمیتوانند در خارج ایران فعالیتی داشته باشند این است که در ایران هیچ ارزشی را  ارایه نکرده اند و در کشور خود مقبولیت ندارند و کالایی که در کشور خود از مقبولیت و احترام که شاخص ویژه برندینگ است برخوردار نباشد چگونه میتواند در آن سر دنیا به بازارهای واقعا رقابتی ورود پیدا کند و در مقابل برندهای بزرگ قد علم کند.
یک کالا یا برند ابتدا باید در کشور خود موفق باشد تا بتواند در جاههای دیگر دنیا برای خود بازاری بدست آورد.

یکی از عوامل اصلی اینکه برندهای ایرانی نتوانسته خود را در عرصه جهانی مطرح کنند نبود رقابت و  رقیب قدر است. شاید خیلی ها بگویند خب اگر رقابت نباشد یک برند راحت تر میتواند پیشرفت کند و با استفاده از منابع مالی که بدست می آورد پروژه برندینگ خود را  اجرا کند ولی مشاهدات ما در کشورمان برخلاف این عمل را ثابت میکند. نبود رقابت باعث بی تحرکی و مرگ یک برند میشود.
ما در حوزه های بسیاری مانند خودروسازی، بانک، نفت و حتی حوزه های خصوصی شاهد این هستیم که این کسب و کارها به علت نبود رقیب خارجی میفروشند ولی هیچگاه پا را از مرز ایران فراتر نگذاشته اند. در کل رقابت باعث پیشرفت برندها و انسان میشود، مثال مورد علاقه من در این زمینه شرکت اتومبیل سازی تاتاموتور هندوستان است. وقتی کشور هندوستان بازارهای خود را بر روی برندهای بزرگی مانند جنرال موتور باز کرد خیلی ها فکر کردند که پایان کار شرکت تاتا رسیده است ولی ما همچنان میبینیم که این برند به حیات خود ادامه داده و توانسته برند خود را به کشورهای دیگر وارد کند.
و مسایل بسیاری دیگر باعث شده برندهای ایرانی در دنیا مطرح نشوند.
سعی میکنم در مقالات بعدی این موضوع را بیشتر باز کنم تا ببینیم آسیب برندهای ما از کجاست و حتما توصیه میکنم برای ساختن یک برند هرچند کوچک با یک مشاور مشورت کنید.