مایکروسافت یک شرکت کامپیوتری بین‌المللی است که مقر اصلی آن در ردموند واشنگتن قرار دارد. این شرکت که در ۴ آوریل سال ۱۹۷۵ توسط بیل گیتس و پل آلن تأسیس شد، در زمینه‌ی تولید، صدور مجوز و فروش نرم‌افزار و سخت‌افزار کامپیوتر فعالیت می‌کند. مایکروسافت شهرت اصلی خود را مدیون سری سیستم‌عامل‌های ویندوز و محصولات نرم‌افزاری همچون آفیس است. البته محصولات سخت‌افزاری این شرکت مانند کنسول بازی ایکس باکس و سری تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌های سرفیس نیز در تثبیت مایکروسافت در دنیای فناوری نقش بسزایی داشته‌اند.شرکت مایکروسافت ابتدا برای تولید نرم‌افزار کامپایلر زبان بیسیک برای کامپیوتر Altair 8800 تأسیس شد. پس از آن عرضه‌ی سیستم‌عامل MS-DOS و ویندوز، مؤسسان این شرکت را به موفقیتی چشمگیر رساند. از زمان عرضه‌ی عمومی سهام این شرکت در سال ۱۹۸۶، سه نفر از کارمندان این شرکت، میلیاردر و حدود ۱۲ هزار نفر میلیونر شده‌اند. از دهه‌ی ۱۹۹۰، مایکروسافت علاوه بر تولید نرم‌افزار و سیستم‌عامل، برخی شرکت‌های بزرگ را نیز خریداری کرده و به زیرمجموعه‌ی خود اضافه کرده است. از خریدهای بزرگ ردموندی‌ها می‌توان لینکدین با قیمت ۲۶.۲ میلیارد دلار و اسکایپ با قیمت ۸.۵ میلیارد دلار را مثال زد. 

تاریخچه تأسیس

پل آلن و بیل گیتس، دوستان دوران کودکی بودند. هر دوی آن‌ها استعداد و علاقه‌ی زیادی به دنیای کامپیوترها داشتند. آن‌ها در سال ۱۹۷۲ تصمیم گرفتند به کمک یکدیگر، شرکت مستقل خود را تأسیس کنند. اولین همکاری آن‌ها، شرکت Traf-O-Data بود که نرم‌افزاری برای کنترل ترافیک عرضه کرد. زمانی که گیتس در هاروارد مشغول به تحصیل بود، آلن مدرک خود را از دانشگاه ایالتی واشنگتن دریافت کرد.در ژانویه‌ی سال ۱۹۷۵، مجله‌ی پاپیولار الکترونیکس مقاله‌ای در مورد کامپیوتر جدید Altair 8800 منتشر کرد. پل و بیل با مطالعه‌ی این مقاله علاقه‌مند شدند که یک کامپایلر (مفسر) زبان BASIC برای این دستگاه توسعه دهند. آن‌ها با مدیر شرکت MITs، تولیدکننده‌ی این کامپیوتر تماس گرفتند و ادعا کردند که مفسری برای این دستگاه آماده کرده‌اند. البته ادعای آن‌ها حقیقت نداشت؛ چرا که این دو نفر اصلا دستگاه Altair 8800 را در اختیار نداشتند. به هر حال مدیر شرکت با ملاقات حضوری آن‌ها موافقت کرد و پس از آن، بیل و پل شروع به برنامه‌نویسی یک شبیه‌ساز برای این سیستم کردند. پل وظیفه‌ی توسعه‌ی شبیه‌ساز دستگاه و بیل وظیفه‌ی برنامه‌نویسی مفسر را بر عهده داشت. در نهایت در روز ملاقات حضوری در آلبوکرکی، آن‌ها توانستند مدیر شرکت را برای توسعه‌ی مفسر اصلی راضی کنند.

ورود به دنیای سیستم‌عامل

اولین حضور مایکروسافت در بازار سیستم‌عامل‌ها به سال ۱۹۸۰ برمی‌گردد. آن‌ها اولین محصول خود را به‌صورت نسخه‌ای از یونیکس با نام Xenix عرضه کردند. البته حضور پررنگ مایکروسافت در این بازار با عرضه‌ی MS-DOS شروع شد. شرکت IBM برای توسعه‌ی سیستم‌عامل کامپیوترهای شخصی خود ابتدا با شرکت دیجیتال ریسرچ مذاکره کرد و پس از آنکه مذاکرات آن‌ها بی‌نتیجه ماند، IBM با مایکروسافت وارد مذاکره شد. نتیجه‌ی مذاکرات قراردادی بود که طی آن، مایکروسافت باید نسخه‌ای از سیستم‌عامل CP/M برای کامیپوترهای شخصی IBM توسعه می‌داد. بیل گیتس برای اجرای قرارداد نسخه‌ای از سیستم‌عامل 86-DOS را به قیمت ۵۰ هزار دلار از شرکت سیاتل کامپیوتر پروداکتس خریداری کرد. پس از تغییرات اساسی در این سیستم‌عامل، مایکروسافت آن را با نام MS-DOS برای کامپیوترهای شخصی IBM عرضه کرد. IBM نام این سیستم‌عامل را به PC DOS تغییر داد.
پس از این که آی‌بی‌ام اولین کامپیوترها شخصی خود را در سال ۱۹۸۱ عرضه کرد، مایکروسافت همچنان مالکیت خود را روی MS-DOS حفظ کرد. شرکت IBM، بایوس‌های کامپیوترهای شخصی را تحت قانون کپی‌رایت حفظ کرده بود. شرکت‌های دیگر برای تولید کامپیوترهای شخصی باید این بایوس‌ها را به‌صورت مهندسی معکوس توسعه می‌دادند. محدودیت کپی ‌رایت روی سیستم‌عامل لحاظ نشده بود و به همین دلیل،‌ پس از مدتی مایکروسافت به عرضه‌کننده‌ی اصلی سیستم‌عامل برای کامپیوترهای شخصی تبدیل شد؛ چرا که شرکت‌های دیگر به جز آی‌بی‌ام نیز برای توسعه‌ی سیستم‌عامل کامپیوترهای شخصی خود به بیل گیتس و همکارانش مراجعه می‌کردند.

ویندوز و آفیس

همکاری مایکروسافت و IBM درسال‌های بعدی نیز ادامه داشت. آن‌ها سیستم‌عامل OS/2 را در آگوست سال ۱۹۸۵ عرضه کردند. اما بیل گیتس و همکارانش در حاشیه‌ی پروژه‌های آی‌بی‌ام، به توسعه‌ی سیستم‌عامل اختصاصی خودشان نیز مشغول بودند. آن‌ها در نوامبر سال ۱۹۸۵ ویندوز را به‌عنوان افزونه‌ای گرافیکی برای MS-DOS معرفی کردند. در مارس سال ۱۹۸۶، دفتر اصلی خالق ویندوز به ردموند منتقل و سهام آن‌ها نیز به‌صورت عمومی عرضه شد. این عرضه‌ی عمومی باعث شد تعداد زیادی از کارمندان این شرکت میلیونر شوند و چند نفر از آن‌ها از جمله بیل گیتس، به جمع میلیاردرها بپیوندند.
در همین سال‌ها، مایکروسافت همکاری نزدیکی با دیگر غول دنیای فناوری یعنی اپل داشت. بیل گیتس طی دیدارهایش با استیو جابز، قراردادهایی به‌منظور توسعه‌ی نرم‌افزارهای مختلف برای کامیپوترهای مکینتاش امضا کرده بود. برنامه‌نویسان مایکروسافت تعداد زیادی نرم‌افزار برای کامپیوترهای شرکت جابز تولید کردند؛ اما با معرفی ویندوز در سال ۱۹۸۵، اپل شرکت مایکروسافت را به نقض قوانین کپی‌رایت و کپی‌برداری از طراحی‌های خود متهم کرد. این اتفاق شروع درگیری‌های نسبتا سخت میان این دو غول دنیای نرم‌افزار بود. به هر حال در سال‌های بعد، همکاری و درگیری دو بخش جدانشدنی رابطه‌ی مایکروسافت و اپل بود. در سال‌های پس از عرضه‌ی ویندوز، اظهار نظرهای تند استیو جابز در مورد بیل گیتس و محصولاتش افزایش یافت و گیتس نیز جابز و شرکتش را به بی‌دقتی و دانش پایین متهم می‌کرد.

ورود به دنیای وب، ویندوزهای مدرن و ایکس باکس

بیل گیتس در سال ۱۹۹۵ تصمیم گرفت شرکتش را به بازارهای جدید وارد کند. آن‌ها دنیای وب را بازاری پرسود برای خود می‌دیدند و به همین دلیل توسعه‌ی نرم‌افزار برای آن را آغاز کردند. در همین سال، سیستم عامل جدید مایکروسافت با نام ویندوز ۹۵ با ظاهر گرافیکی قوی‌تر و امکانات جدید مانند دکمه‌ی استارت و سرویس آنلاین MSN عرضه شد. نکته‌ی جالب این بود که مایکروسافت قصد داشت با عرضه‌ی MSN به رقابت با شبکه‌ی اینترنت بپردازد.
مرورگر اینترنت اکسپلورر، سلاح جدید مایکروسافت در دوران وب بود. ردموندی‌های این نرم‌افزار را پس از عرضه‌ی نسخه‌های اولیه‌ی ویندوز ۹۵ توسعه دادند و سپس آن را در بسته‌های جدید با نام ویندوز ۹۵ پلاس همراه با سیستم‌عامل عرضه کردند. در سال ۱۹۹۶، محصول جدیدی با نام Windows CE 1.0 توسط غول نرم‌افزاری واشنگتن معرفی شد. این نسخه برای دستگاه‌های با حافظه‌ی رم پایین مانند دستیارهای شخصی توسعه داده شده بود.

رایانش ابری، ویندوز ویستا و ویندوز ۷

سال ۲۰۰۷ یکی از سال‌های سرنوشت‌ساز تاریخ برای مایکروسافت بود. ویندوز ویستا در این سال همراه با آفیس ۲۰۰۷ عرضه شد و فروش بالای این محصولات، رکوردی عالی برای ردموندی‌ها رقم زد.
بیل گیتس در سال ۲۰۰۸ از سمت مدیریت معماری نرم‌افزار استعفا داد و پس از آن تنها بهع‌نوان رئیس هیئت مدیره و مشاور پروژه‌های اساسی در شرکتش فعالیت کرد. از اتفاقات مهم تاریخ غول نرم‌افزار در سال ۲۰۰۸، عرضه‌ی سرویس رایانش ابری آژور بود.
شرکت مایکروسافت که در چند سال گذشته سود سرشاری را کسب کرده بود، در سال ۲۰۰۹ تصمیم گرفت که فروشگاه‌های فیزیکی خود را نیز تحت نام Microsoft Store تأسیس کند. اولین فروشگاه رسمی مایکروسافت در تاریه ۲۲ اکتبر سال ۲۰۰۹ در آریزونا تأسیس شد. در همین سال، ویندوز ۷ که در حال حاضر پرطرفدارترین سیستم‌عامل کامپیوترهای شخصی و لپ‌تاپ‌ها در جهان است، عرضه شد. این نسخه از ویندوز با برطرف کردن ایرادات ویندوز ویستا، به سرعت در میان کاربران محبوب شد.
سال‌های پایانی دهه‌ی ۲۰۱۰، رقابت در دنیای گوشی‌ هوشمند به اوج رسید. مایکروسافت که تلاش بالای رقیبانی همچون اپل و گوگل را در این بازار می‌دید، بیکار ننشست و با عرضه‌ی ویندوز موبایل،‌ تلاش کرد در این بخش از بازار نرم‌افزار نیز سلطه‌ی خود را حفظ کند. اگرچه ویندوز موبایل هیچ‌گاه نتوانست مایکروسافت را به بازیگر بزرگی در صنعت گوشی‌ هوشمند تبدیل کند، اما تلاش‌های ردموندی‌ها در این بازار، تجربیات ارزشمندی در اختیار آنان قرار داد.

ویندوز ۱۰ و ورود به دنیای واقعیت مجازی

سال‌های اخیر مایکروسافت با تغییرات اساسی مدیریتی وهمچنین ورود به بازارهای جدید نرم‌افزاری و سخت‌افزاری همراه بوده است. در ۴ فوریه‌ی سال ۲۰۱۴، استیو بالمر که دوران پرفرازونشیبی در ردموند گذرانده بود، از سمت مدیرعاملی کنار گذاشته شد. ساتیا نادلا که پیش از این به‌عنوان مدیر بخش‌های رایانش ابری و محصولات اینترپرایز فعالیت می‌کرد، جایگزین بالمر شد. در سمت ریاست هیئت مدیره، بیل گیتس جای خود را به جان تامپسون داد و از آن تاریخ تنها به عنوان مشاور فناوری در شرکتی که خودش روزی تأسیس کرده بود، به فعالیت می‌پردازد.
یکی از بزرگ‌ترین خریدهای مایکروسافت در همین سال و در ۲۵ آوریل اتفاق افتاد. غول نرم‌افزاری با برنامه‌ی سلطه بر بازار موبایل، شرکت بحران‌زده‌ی نوکیا را با قیمت ۷.۲ میلیارد دلار خریداری کرد. بخش جدید که با پیوستن نوکیا تأسیس شد، Microsoft mobile Oy نام گرفت. البته بازار موبایل و گوشی‌ هوشمند هیچ‌گاه برای مایکروسافت مفید نبود. یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های مایکروسافت در این بازار، ضرر ۷.۶ میلیارد دلاری سال ۲۰۱۵ بود که به اخراج ۷۸۰۰ کارمند انجامید.

وضعیت کنونی برند مایکروسافت

از سال ۲۰۱۵، فعالیت‌های مایکروسافت به سه بخش اصلی تقسیم شد. یکی از این بخش‌ها، «فرآیندهای تجاری و تولیدی» نام دارد. این بخش را می‌توان بخش خدمات تجاری و محصولات B2B نامید. نسخه‌های تجاری نرم‌افزارهای آفیس، اسکایپ، اکسچنج، شیرپوینت و بسیاری نرم‌افزارهای حرفه‌ای دیگر از محصولات این بخش هستند. وب‌سایت لینکدین نیز از سرویس‌های تحت پوشش این بخش مایکروسافت است.
بخش دیگر «رایانش هوشمند ابری» نام دارد. این بخش شامل خدمات سرور و رایانش ابری مانند Microsoft SQL Server، ویندوز سرور، ویژوال استودیو، سیستم سنتر و آژور است.
بخش سوم فعالیت‌های تجاری مایکروسافت با نام «رایانش شخصی بیشتر» (More Personal Computing) شناخته می‌شود. محصولاتی مانند سری سیستم‌عامل‌های ویندوز و محصولات زیرمجموعه‌ی آن‌ها، در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند. محصولات سخت‌افزاری شامل تبلت‌های سرفیس، تجهیزات کامپیوترهای شخصی، لپ‌تاپ‌های سرفیس و کامپیوتر آل این وان سرفیس استودیو نیز در دسته‌بندی سوم قرار دارند. آخرین محصولات و خدماتی که در این دسته‌بندی پشتیبانی می‌شوند، محصولات گیمینگ مانند سخت‌افزار ایکس باکس و تجهیزات جانبی و همچنین نرم‌افزارها و سرورهای بازی مایکروسافت هستند.