مدیر برند (Brand Manager) یا مدیر برندینگ نقشی مبهم در این روزهای بازار ایران است. شغلی که ماهیت آن ناملموس است و انتظارات مشخصی در موردش وجود ندارد. بعضی کسب و کارها مدیر برند را مدیر فروش می‌دانند و بعضی کسب و کارها مدیر برند را همان مدیر مارکتنیگ می‌دانند. به هر حال در این فضای مه‌آلود برندینگ ما حدس می‌زنیم شما به سه دلیل این مقاله را مطالعه می‌کنید:

• حس می‌کنید که نیازمند استخدام مدیر برند هستید.
• حس می‌کنید که می‌توانید به عنوان یک مدیر برند فعالیت کنید.
• کنجکاو هستید تا در مورد شغل مدیر برند بدانید.

این مقاله حاصل مطالعه منابع خارجی و تجربیات مشاورانی است که خودشان مسئولیت مدیریت برند را بر عهده گرفته‌اند. اگر هنوز بر موضوعات و مفاهیم برندینگ مسلط نیستید، از آموزش برندینگ آغاز کنید. در غیر اینصورت، ادامه این مقاله را بخوانید.

مدیر برند کیست و چه وظایفی دارد؟

در تعاریف استاندارد جهانی و بین‌الملل مدیر برند مسئولیتش به شرح زیر است:
مدیر برند شخصی است که ادارک و تصویر برند را در بازار می‌سنجد و به کمک ابزار تعاملی و بازاریابی به برند کمک می‌کند تا به شناخت و وفاداری نسبت به برند برسد. در این مسیر، مدیر برند مسئولیت خلق هویت و مزیت رقابتی را بر عهده دارد. همچنین مدیریت عناصر ملموس (قیمت، بسته‌بندی، طراحی وبسایت، لوگو و … ) و ناملموس برند (ارزش پیشنهادی، وفاداری و … ) نیز بر عهده مدیر برند است. برای رسیدن به وظیفه مدیر برند می‌توان از تعاریف صاحب‌نظران نیز کمک گرفت.
کاپفرر و کلر برند را اینگونه تعریف کردند:نکته قابل تامل که برندینگ و مارکتینگ را در هم می‌آمیزد، این است که تکنیک‌های بازاریابی ابزار مدیریت برند معرفی شدند. مدیریت برند فرایند تعریف هویت از ارزش پیشنهادی و تزریق آن به ذهن جامعه هدف است. از آنجا که آنچه برند می‌گوید الزاما با آنچه جامعه هدف می‌شوند یکسان نیست، بررسی این انحرافات و خلق راهکار (احتمالا در قالب کمپین) بر عهده مدیر برند و تیم برندینگ است. آنچه از مدیر برند انتظار می‎‌رود بهبود شاخص‌های برند است از جمله:

• افزایش آگاهی از برند
• افزایش شناخت برند
• افزایش جذابیت برند
• افزایش وفاداری مشتریان
• افزایش تعداد ترویج‌کنندگان برند

اینگونه می‌شود که مدیر برند جامعه هدفش ورای جامعه هدف واحد بازاریابی (احتمالا با تمرکز بر سرنخ‌های فروش)، واحد فروش (تمرکز بر سرنخ‌های موجه یا مشتری فعلی) و خدمات پس از فروش (تمرکز بر مشتری فعلی) است. مدیر برند مسئول ادراک کل مخاطبان نسبت به برند است.
ریچارد برنسون در مورد مدیریت برند می‌گوید:در واقع فرایند برندینگ برای سازمان‌ها پایان ندارد. سازمان‌ها هر روز نیازمند افزایش تعداد مشتریان، توسعه محصول جدید یا ورود به بازارهای جدید هستند. از طرفی رقبا هم درگیر چنین فعالیتی هستند. پس فعالیت سازمان و رقبایش بر ذهن جامعه هدف و شاخص‌های برند تاثیرگذار است. با توجه به افزایش راه‌های ارتباطی با مخاطبان اجازه دهید فرایندهای مدیریت برند را کمی باز کنیم.

برندینگ چه نقش‌هایی می‌طلبد؟

اگر مقاله هویت برند را خوانده باشید، با ابعاد برندینگ آشنا شدید. با نگاهی بر تنوع فعالیت‌های برندینگ خیلی سریع متوجه می‌شویم که اجرای برندینگ کاری فراتر از یک نفر است. اجازه دهید کمی موضوعات جاری برندینگ را مرور کنیم:
برندینگ و بازاریابی محتوایی: بازاریابی محتوایی با حضور مستمر برند در رسانه و کانال‌های بازاریابی، به طور مستمر بر ذهنیت جامعه هدف تاثیر می‌گذارد و باعث افزایش آگاهی از برند، شناخت از برند و وفاداری به برند می‌شود.
برندینگ و روابط عمومی: روابط عمومی که به آن ایجاد اشتها هم می‌گویند، کارش خلق تصویر برند بدون تبلیغ مستقیم برند است. رپورتاژ آگهی، همکاری با رسانه، نشر اخبار و چنین فعالیت‌هایی مرتبط به روابط عمومی است.
برندینگ و طراحی (دیزاین): یکی از حوزه‌هایی که باعث جذابیت برند می‌شود، طراحی‌های منحصر به فرد برند است. ویژگی‌های بصری جذاب و منحصر به فرد به طور شگفت‌انگیزی بر موفقیت برند موثر است.
برندینگ و تحقیقات بازار: رسیدن به پرسونای مخاطب، توزیع پرسشنامه، تحلیل پرسشنامه، تحقیق کمی و کیفی، برگزاری فوکس گروپ و سایر تحقیقات برندینگ همه زیرمجموعه تحقیقات بازار هستند تا ارزش و تصویر برند را به نحو احسن بسنجند.
برندینگ و استراتژی: انتخاب استراتژی کلان برند تا جایگاه‌یابی برند و انتخاب بهترین استراتژی پیشبرد یک کمپین برندینگ موضوعاتی است که بر آینده کسب و کار موثر است. آگاهی بر موضوعات استراتژیک کسب و کار به مدیریت استراتژیک برند کمک می‌کند.
دیجیتال مارکتینگ و برندینگ (دیجیتال برندینگ): شیوه استفاده از ابزار دیجیتال برای مدیریت برند و تعامل بیشتر با مخاطبان از طریق فضای آنلاین از جمله SEO، ایمیل مارکتینگ، بازاریابی شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات آنلاین و …
همانطور که مشاهده می‌کنید نقش‌های مدیر برند یکی دو مورد نیست. این موارد به قدری زیاد است که فراتر از دانش و تجربه یک نفر می‌شود. از همین روی مدیریت برند شخصی است که بتواند تمامی این نقش‌ها را مدیریت کند. بنابراین اگر با شرح وظایف مدیر برند مواجه شدید، بدانید که قرار نیست به تنهایی آنها را اجرا کنید. مدیر برند مثل رهبر ارکستر بر فعالیت‌های برندینگ، رهبری می‌کند تا هارمونی تعاملات برند شکل بگیرد.

شرح شغل مدیر برندینگ

در آگهی‌های جذب مدیر برند، دو بخش برای کارفرما اهمیت دارد: مسئولیت و شرح وظایف و الزامات متقاضی
مسئولیت و شرح وظایف مدیر برند:

• برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی تحقیقات برندینگ از جمله شاخص‌های سلامت برند مثل تداعیات برند، وفاداری برند و …
• شناسایی روندهای کلیدی بازاریابی و تبلیغات بازار
• بودجه‌ریزی برندینگ کسب و کار
• طراحی استراتژی برندینگ
• طراحی کمپین‌های برندینگ
• به‌روزرسانی هویت برند بر اساس شرایط بازار، کسب و کار و نگرش مخاطبان
• نظارت بر اجرا و موفقیت کمپین‌های تبلیغاتی

الزامات و شایستگی‌های متقاضی برند:

• حداقل تحصیلات لیسانس در زمینه‌های مهندسی صنایع، مدیریت و کسب و کار
• حداقل 5 سال سابقه در حوزه مرتبط
• تفکر تحلیلی و دقت به جزئیات
• خلاق و نوآور
• توانایی پیشبرد فعالیت تیمی و مدیریت پروژه
• توانایی پیشبرد مکاتبات تجاری
• دارای تفکر استراتژیک
• تسلط بر اصول برندینگ، بازاریابی، تبلیغات و تحقیقات بازار
• آشنایی با انواع رسانه
• آشنایی با اصول طراحی

چه سازمان‌هایی مدیر برند استخدام می‌کنند؟

اصولا مدیر برند برای کسب و کارهای توسعه یافته است. در سازمان‌های نوپا یا کوچک، مدیر بازاریابی نقش مدیریت برند را بر عهده دارد. به مرور که سبد محصولی بزرگ‌تر می‌شود و کنترل برندها برای سازمان چالشی می‌شود، نیاز به استخدام مدیر برند هم پدیدار می‌شود. حوزه‌های زیر معمولا درخواست استخدام مدیر برند دارند:

• تولیدی‌‎های بزرگ و پرمخاطب به خصوص FMCGها، آرایشی و بهداشتی‌ها، دارویی‌ها و شرکت‌های تکنولوژی
• آژانس‌های بازاریابی
• فروشگاه‌های چند شعبه‌ای و زنجیره‌ای

هر حوزه کسب و کار با هدفی که دارد نیازمند استخدام مدیر برند می‌شود. اما مدیریت برند آنجایی برای برندها چالشی می‌شود که تعدد محصولات و حجم تعاملات سازمانی بالا برود.

حقوق مدیر برند چقدر است؟

این رقم در کشوری مثل کانادا به طور میانگین 70،000 دلار است (ماهیانه 5،800 دلار). این نرخ در ایران بسته به برند متفاوت است اما معمولا مدیران برند حقوقشان به طور میانگین 2 الی 3 میلیون تومان از کارشناسان بازاریابی بالاتر است. معمولا حقوق مدیران برند بسته به نوع سازمان از 10 الی 30 میلیون در ماه متغیر است.

مزایا و معایب شغل مدیریت برند

شغل مدیریت برند یکی از شغل‌های جذاب است. این شغل ماهیتی پویا، متنوع و خلاق دارد و تعاملات انسانی در آن حرف اول را می‌زند. اگرچه این شغل بسیار جذاب است اما چالش‌هایی هم با خود دارد. بزرگترین چالش این حوزه کاری، کم بودن فرصت‌های شغلی است.
در کشورهایی که دوران سخت اقتصادی را می‌گذرانند، موضوعی مثل استخدام مدیر برند نوعی فعالیت توسعه است و با شرایط رکود  اقتصادی در تضاد است. وظایف مدیر برند هم چندان مشخص و ثابت نیست. هر سازمانی بر اساس نیاز خاص خودش محدوده مسئولیت و وظایف مدیر برند را تعریف می‌کند. بسیاری از مدیران برند پس از مدتی دچار ابهام از اثربخشی فعالیتشان می‌شوند چرا که خود به طور مستقیم ممکن است در هیچ فرایندی درگیر نشوند.