افراد حساس چه ویژگی‌هایی دارند؟ آیا تاکنون شخصی به شما گفته است که «بسیار حساس هستید» و یا «نباید بیش‌ازحد فکر کنید».  ممکن است شما به‌عنوان فردی شناخته شوید که بیش‌ازاندازه حساس یا HSP است.

HPS چیست و افراد حساس چه کسانی هستند؟

افراد حساس، معمولاً فردی وابسته به تلقین دیگران شناخته می‌شوند و همچنین ممکن است دارای فرآیند پردازش حسی باشند که به‌اختصار SPS نام دارد. ممکن است افرادی این برچسب را به شما زده باشند که جزو افراد حساس و بسیار حساس هستید و این به معنای منفی تعبیر شود؛ اما این مفهوم در جایگاه یک ویژگی شخصیتی که با چالش و نقاط قوت همراه است لزوماً منفی نیست.
بله ممکن است به‌راحتی توسط افرادی که به‌ظاهر آسیبی نمی‌رسانند و سعی دارند تا مهربان به نظر برسند، مورد آزار قرار بگیرید. بدین ترتیب بیش‌ازحد به عوامل استرس‌زای محیطی و یا عوامل موجود در زندگی روزمره واکنش نشان می‌دهید، مخصوصاً اگر به‌عنوان شخصی باشید که در واکنش خود، هیجانات پرخاشگرانه دارد.
بااین‌وجود، حساسیت در افراد حساس، به معنای آن نیست که حتی زمانی هم که افراد حضور ندارند، شما انگیزه منفی آن‌ها را در ذهن خود تجسم کنید، این بیشتر به این معنا است که شما آن‌ها را آسان‌تر درک کنید و همچنین ممکن است بیش‌ازحد تحت تأثیر این تجربیات منفی قرار بگیرید و این در معنای خود، لزوماً یک ضعف نیست.
اگر بدانید که چگونه ویژگی‌ منحصربه‌فرد «بسیار حساس بودن» را مدیریت کنید، می‌توانید قدرت آن را افزایش داده و از شدت چالش‌برانگیزی آن در زندگی خود بکاهید. برای انجام این کار باید درک کنید با چه چیزی سروکار دارید.

فراوانی افراد حساس چقدر است؟

دو تن از روانشناسان، ایلین آرون و آرتور آرون که زن و شوهر هستند، اصطلاح HSP را، به‌عنوان افرادی که بیش‌ازحد حساس هستند، در دهه ۱۹۹۰ میلادی ابداع كردند و پیرامون این موضوع به‌طور گسترده پژوهش و تحقیقات انجام داده‌ و آثار خود را منتشر کرده‌اند.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که HSP (افراد حساس و بیش‌ازحد حساس) ها تقریباً ۱۵ تا ۲۰ درصد از جمعیت عمومی را به خود اختصاص می‌دهند، بنابراین آن‌ها به همان اندازه که گاهی ممکن است احساس شود، نادر نیستند.
گفته ‌می‌شود بسیار حساس بودن شیوه‌ای کمتر رایج است و جامعه ما در اطراف افرادی ساخته می‌شود که کمی کمتر توجه می‌کنند و تحت تأثیر قرار می‌گیرند؛ بنابراین این روش کمک می‌کند تا تفاوت‌ها را تشخیص داده و تنظیماتی را انجام دهید تا استرس را که می‌تواند در سطح بیشتری به افراد بیش‌ازحد حساس آسیب بزند، به حداقل برسانید.
این مسئله در مورد كسانی كه خود را بسیار حساس می‌دانند و همچنین كسانی كه شخصی از آن‌ها مراقبت می‌كند، حساس‌تر از متوسط و میانگین افراد معمولی است.

چگونه افراد حساس را بشناسیم؟

حساسیت بالا در دسته‌ها و انواع مختلفی اعمال می‌شود. مهم این است که به یاد داشته باشید که بسیار حساس بودن به معنای داشتن بیماری که باید تشخیص داده شود، نیست؛ بلکه این‌یک ویژگی شخصیتی است که افزایش پاسخگویی در برابر تأثیرات مثبت و منفی را ملزم می‌دارد.
تعدادی ویژگی یا ویژگی‌های مشترکی برای افراد بسیار حساس وجود دارد. به گفته محققان و پژوهشگرانی که این ویژگی شخصیتی را شناسایی کرده‌اند، در اینجا باید به دنبال چه چیزی باشیم:

•  تحت تأثیر محرک‌های حسی قرار داشتن مانند جمعیت پر سروصدا، چراغ‌های روشن یا لباس ناراحت‌کننده.
•  احساس نیاز به اجتناب مشاهده فیلم‌های خشونت‌آمیز یا نمایش‌های تلویزیونی؛ زیرا آن‌ها بسیار شدید حس می‌شوند و احساس ناراحتی در شما ایجاد می‌کنند.
•  نه‌تنها ترجیح دادن بلکه احساس نیاز ‌کردن به گوشه‌گیری در یک اتاق تاریک و ساکت. به‌خصوص وقتی‌که روزهای سختی دارید.
•  عمیقاً به‌وسیله زیبایی‌ها تحت تأثیر قرار گرفتن، زیبایی در هنر، طبیعت، روح انسان و یا حتی گاهی یک مبادله خوب.

داشتن یک زندگی درونی که غنی و پیچیده و کامل است و با افکار عمیق و احساسات محکم همراه است..
برای شناسایی دقیق‌تر یا رسمی افراد حساس، یک پرسشنامه شخصیتی وجود دارد که این محققان و پژوهشگران برای کمک به افراد در شناسایی هویت خود به‌عنوان شخص بسیار حساس، در وب‌سایت خود قرار داده‌اند؛ که به پرسشنامه افراد با حساسیت بسیار زیاد آرون (HSPS) معروف است.

چگونه افراد حساس وبیش از حد حساس استرس را تجربه می‌کنند؟

جایی برای تعجب وجود ندارد که افراد حساس، تمایل بیشتری دارند که با چیزهایی که برای دیگران پر از پریشانی است، تحت‌فشار و استرس قرار بگیرند، به‌علاوه مواردی وجود دارد که ممکن است از دیگران پنهان بماند.
استرس اجتماعی افراد حساس گاهی به آن‌ها آسیب می‌زند. به‌عنوان‌مثال، این افراد ممکن است در یک مشاجره مسائل را پیش ببرند و یا خصومت یا تنشی را درجایی که دیگران ممکن است متوجه آن نشوند، درک کنند.

لحظات استرس‌زا برای افراد حساس

برنامه‌ گیج‌کننده

همه افراد عاشق این نیستند که سرشان شلوغ باشد، اما بعضی افراد به هیجان و شور موجود در زندگی رونق می‌دهند. از زاویه دیگر، افرادی که بیش‌ازحد حساس هستند، حتی وقتی‌که این افراد ازنظر فنی هم وقت کافی برای کارهای خود دارند و آن کار را در مدت‌زمان کوتاهی به انجام می‌رسانند، احساس ناراحتی و عصبانیت هم می‌کنند.
نیاز به مقابله با این احساس که به‌طور قاطعانه نتوانسته کاری را انجام دهد، در این‌گونه افراد فشاری ایجاد می‌کند که به‌نوبه خود شرایطی پراسترس است.

انتظارات دیگران

افراد حساس، به تأمین نیازها و احساسات دیگران تمایل دارند. آن‌ها از رها کردن دیگران بیزار هستند. این‌که چنین افرادی بتوانند نه گفتن را بیاموزند، یک چالش مهم و ضروری است؛ زیرا این افراد می‌توانند با انتظارات و خواسته‌های دیگران، خرد شوند.
همچنین به این دلیل که آن‌ها حتی می‌توانند احساس ناامیدی دیگران را حس کنند درحالی‌که نمی‌توانند خواست خود را به دیگران بگویند و انتظارات خودشان از دیگران را مطرح کنند. همچنین این افراد تمایل دارند بدترین منتقدان خود باشند و انتقاد از خود در آن‌ها نهادینه شده است و می‌توانند نسبت به احساس شادی دیگران احساس مسئولیت کنند و از احساسات منفی افراد آگاه باشند.

تعارض‌ها

همان‌طور که بیان شد، افراد حساس ممکن است مستعد بروز فشار و درگیری‌های درونی باشند که استرس‌هایی نیز به همراه دارد، به این دلیل که این افراد از شرایط خود در روابطی که در آن دچار مشکل شده‌اند، آگاهی بیشتری دارند.
ازجمله این شرایط، زمانی است که در رابطه‌ای هستند که همه‌چیز تنها یک احساس کوچک خاموش است و شخص مقابل تمایلی به ادامه رابطه ندارد، مشکل پیش می‌آید.
همچنین آن‌ها ممکن است مستعد بروز استرس مقایسه اجتماعی باشند. همچنین ممکن است احساس منفی دیگران نسبت به خودشان را قوی‌ و عمیق‌تر از چیزی که واقعاً وجود دارد، احساس و تجربه کنند. آن‌ها ممکن است از شرایط بهبودی آگاهی داشته باشند و همچنین زمانی که در طی بروز تعارضات نتایج احتمالی خوب منجر به نتایج منفی شوند، از شرایط ناراحت شوند.
افراد حساس همچنین ممکن است زمانی که متوجه شوند یک رابطه رو به پایان است بیشتر ناراحت شوند. در ضمن، احساس می‌کنند ‌که می‌توان همه‌چیز را حل کرد درحالی‌که شخص دیگری ممکن است احساس کند کاری نیست که توان انجام‌دادنش را داشته باشد و از آن اجتناب کند. در حالت شدیدتر ممکن است این افراد وجود ضرر را به‌طور حادتر احساس کنند و درگیر شایعات و تردید شوند.

مداراگری

کسانی که اصول زندگی مطلوب را تحت عنوان مربی زندگی (Life Coaches آموزش می‌دهند، به این موضوع اشاره دارند که با تخلیه انرژی روزانه، همه ما توانایی تحمل‌کردن را داریم و درحالی‌که تحمل‌ چیزهایی در زندگی خود هستیم که سبب ایجاد استرس شده و به‌طور کامل به آن‌ها احتیاج نداریم.
حواس‌پرت بودن و گیجی می‌تواند برای افراد حساس دردسرساز باشد. به‌عنوان‌مثال، استشمام یک بوی ناخوشایند در محیط خانه این افراد ممکن است وضعیتشان را آشفته‌تر کند. آن‌ها به‌راحتی با غافلگیرشدن، متعجب و وحشت‌زده می‌شوند
این افراد هنگام گرسنگی، حالت آویزان دارند و میزان تحمل آن‌ها در سطح نامطلوب قرار دارد، به همین ترتیب عوامل استرس‌زای روزانه زندگی، اغلب برای این افراد، احساس بسیار ناامیدکننده‌ای ایجاد می‌کند.

نارسایی و شکست‌هایی که شخصی هستند

همان‌طور که گفته شد، افراد حساس، بدترین منتقدان خود هستند. این بدان معنا است که این افراد بیشتر از سایرین، مستعد ابتلا به حالات شک و تردید و اهمیت دادن به شایعات هستند.
این افراد اگر اشتباهی شرم‌آور داشته باشند تا مدت‌ها آن را به یاد دارند و حتی بیشتر از متوسط افراد، احساس خجالت‌زدگی می‌کنند. این افراد تمایلی ندارند ‌که طی انجام یک کار چالش‌برانگیز، ارزیابی و یا قضاوت شوند و حتی زمانی که در حال ارزیابی توسط مشاهده‌گران هستند، دچار استرس می‌شوند.
این افراد به‌طور غالب کمال‌گرا هستند و همچنین می‌توانند نسبت به این‌که اضطراب موجود اجتناب‌پذیر نیست و از چگونگی تأثیر آن استرس بر روی خودشان، آگاه باشند.

بسیار متأثر شدن

احساس عمیق‌تر چیزها، روندی صعودی دارد. افراد حساس، تمایل دارند به‌واسطه زیبا به ‌نظر رسیدن محیط اطراف برانگیخته‌شده و تحت تأثیر قرار بگیرند. آن‌ها قادرند هنگام تماشای یک فیلم دل‌چسب درباره توله-سگ‌ها در یوتیوب گریه کنند، این افراد واقعاً می‌توانند احساس منفی یا مثبت مردم پیرامون خود را، حس کنند.
آن‌ها به‌طور عمیق به دوستان خود اهمیت می‌دهند و تمایل دارند با محیط خود، پیوندهای عمیق ایجاد کنند. آن‌ها واقعاً آن‌طور که باید در زندگی خود از نوشیدنی و غذای خوب، موسیقی زیبا و چیزهای دیگر که موارد سطحی و ظریفی هستند که شاید دیگران هم به آن‌ها دسترسی داشته باشند، لذت می‌برند.
همچنین ممکن است آن‌ها احساس اضطراب وجودی بیشتری داشته باشند و حتی بیشتر می‌توانند قدردان چیزهایی که در زندگی خوددارند، باشند. بدون توجه به این‌که آن‌ها زودگذر هستند و هیچ‌چیز پایدار نیست، ممکن است این افراد در پایین‌ترین سطح باشند اما نقطه اوج آن‌ها در بالاترین سطح ممکن باشد.

رها شدن از استرس برای افراد بیش‌ازحد حساس‌

بسیاری از برنامه‌های کاهش و مدیریت استرس ، برای شما که بیش‌ازحد حساس هستید، به‌عنوان عایقی در برابر گرفتارشدن شما در بین تعداد زیادی از محرک‌ها عمل می‌کند.
سدی بین شما و محرک‌های حسی اطرافتان -که شما احساس غرق شدن در آن‌ها را دارید، قرار می‌دهد. برای مثال به فیلم‌های ترسناک انتهای شب نگاه نکنید.