المپوس (Olympus Corporation) شرکت ژاپنی فعال در صنعت اپتیک، فعالیت خود را از سال ۱۹۱۹ و با تمرکز روی ساخت میکروسکوپ شروع کرد. ساختمان مرکزی این شرکت در شینجوکو توکیو قرار دارد. تاریخچه‌ی یک قرنی المپوس، شامل فعالیت در حوزه‌های گوناگون اپتیک می‌شود، اما دسته‌ی محصولات تصویربرداری پزشکی، همیشه نقطه‌ی تمرکز اصلی آن‌ها بوده است. برند ژاپنی از دهه‌ی ۱۹۳۰ به صنعت دوربین عکاسی  هم وارد شد و فعالیت‌هایی جدی در این حوزه انجام داد. آن‌ها از برندهای نوآور دنیای عکاسی هم بودند و دوربین‌های میکرو چهارسوم بسیار باکیفیتی به بازار عرضه می‌کردند. البته بحران‌های صنعت عکاسی در سال‌های اخیر باعث شد المپوس بخش کسب‌وکار دوربین خود را در سال ۲۰۲۰ بفروشد.

اگرچه سرنوشت المپوس در دنیای عکاسی، ناراحت‌کننده به‌نظر می‌رسد، اما داستان این شرکت مانند غول‌های دیگر همچون کداک نیست. آن‌ها به‌خوبی با تحول‌های دنیای عکاسی همراه شدند و حتی از پیشگامان دوربین‌های دیجیتال بودند. ازطرفی در سال‌های اخیر، رشد صنعت گوشی‌های هوشمند و افزایش کیفیت حسگرها و لنزهای به‌کار رفته در گوشی‌ها، باعث کاهش ابعاد دوربین‌های عکاسی شده است. همین حقیقت و تمرکز بیش از اندازه‌ی المپوس روی یک فرمت عکاسی (میکرو چهارسوم) باعث شد تا ژاپنی‌ها بازار خود را از دست بدهند و درنهایت، مجبور به خروج شوند.
همان‌طور که گفته شد، دسته‌ی تجهیزات تصویربرداری پزشکی المپوس، هنوز با قدرت به فعالت ادامه می‌دهد. آن‌ها از برندهای بزرگ و قابل احترام در بازار دستگاه‌های اندوسکوپی هستند و همچنین، میکروسکوپ‌های المپوس هنوز به‌عنوان محصولاتی عالی در بازار به فروش می‌رسند. طبق آخرین آمار در سال ۲۰۱۹، المپوس حدود ۳۵ هزار نفر کارمند دارد و درآمد سالانه‌ی خود را ۷۹۳/۹ میلیارد ین (حدود ۷/۴ میلیارد دلار) بیان می‌کند.

تاریخچه تأسیس

المپوس در سال ۱۹۱۹ به‌نام تاکاشیهو سیساکوشو تأسیس شد. تاکشی یاماشیتا، بنیان‌گذار شرکت، تصمیم داشت تا تولید میکروسکوپ را به‌صورت داخلی در ژاپن شروع کند. میکروسکوپ چند قرن قبل در هلند اختراع شده بود و در قرن‌های ۱۹ و ابتدای قرن بیستم، بازار اصلی دراختیار شرکت‌های غربی بود. یاماشیتا که سابقه‌ی قابل‌توجهی در صنعت تولید لنز و عینک داشت، به‌همراه کارفرمایش شرکت جدید را راه‌اندازی کرد و فعالیت‌های ابتدایی، کاملا متمرکز بر تولید میکروسکوپ شد.
یاماشیتا به مهندسان شرکت می‌گفت که میکروسکوپ‌های وارداتی از آلمان و ایالات متحده، کاربردهای کاملی ندارند و باید محصولی کامل‌تر و حرفه‌ای‌تر به‌عنوان یک میکروسکوپ ژاپنی تولید شود. اولین محصول، ۶ ماه پس از راه‌اندازی شرکت معرفی و به بازار عرضه شد. رویای یاماشیتا به حقیقت پیوسته بود و اولین میکروسکوپ شرکت تاکاشیهو به‌نام آساشی (Asashi) به بازار آمد. سه دهه بعد، شرکت ژاپنی به قدری پیشرفت کرده بود که اولین دستگاه تصویربرداری داخلی از بدن (Gastrocamera) را به جهان معرفی کرد.

زندگی بنیان‌گذار المپوس و سال‌های ابتدایی فعالیت او در دنیای کسب‌وکار، ارتباط زیادی به صنعت اپتیک نداشت. یاماشیتا فارغ‌التحصیل رشته‌ی حقوق بود و در دانشگاه سطلنتی توکیو تحصیل کرد. او پس از فارلغ‌التحصیلی، وارد کسب‌وکار تجارت شد و از سال ۱۹۱۵، به استخدام شرکت تاکیوا شوکای درآمد. فعالیت یاماشیتا در شرکت تجاری، منجر به سودآوری بالای آن‌ها در تجارت شکر شد. همین تجربه‌ها، هوش تجاری بنیان‌گذار المپوس را اثبات می‌کرد و به همین دلیل، تاکیوا به او اجازه داد تا کسب‌وکار مستقلش را با دریافت کمک مالی از شرکت، راه‌اندازی کند.
یاماشیتا بخش تجاری و مدیریت کسب‌وکاری شرکت جدید را اداره می‌کرد، اما برای موفقیت در یک بازار فناورانه، به مغز متفکر مهندسی هم نیاز بود. شینتارو ترادا، از دوستان قدیمی یاماشیتا بود. او هم با وجود تحصیل در رشته‌ی حقوق، فعالیت‌های مهندسی و فناوری را به‌عنوان تمرکز اصلی کسب‌وکاری انتخاب کرد. ترادا اولین ژاپنی بود که با استفاده از روش‌های صنعتی، موفق به تولید میکروسکوپ شد. اولین میکروسکوپ او به‌نان M&KATERA در سال ۱۹۱۴ معرفی شد و جوایزی را هم در نمایشگاه‌های علمی  دریافت کرد. البته ترادا ابتدا در هونگو توکیو، دماسنج تولید می‌کرد، اما ساخت M&KATERA تجربه و جرأت لازم را برای ورود به صنعت میکروسکوپ برای او به‌همراه داشت. درنهایت ترادا با یاماشیتا همراه شد و تولید دماسنج را هم در سال‌های ابتدایی به شرکت اضافه کرد. البته کسب‌وکار تولید دماسنج، در سال ۱۹۲۳ فروخته شد.

موفقیت سریع سال‌های ابتدایی فعالیت المپوس، تا حد زیادی به‌خاطر سیاست‌های دولت ژاپن محقق شد که تمرکز زیادی روی تولید محصولات داخلی و رقابت با واردات داشت. بنیان‌گذاران شرکت، با استفاده از همین سیاست‌ها، تسهیلات لازم را برای افزایش ابعاد تیم‌های تحقیق و توسعه دریافت می‌کردند و بسیار زود، به اهداف اولیه یعنی تولید میکروسکوپی با قابلیت رقابت با نمونه‌های خارجی دست یافتند.

نام المپوس از سال ۱۹۲۱ به‌عنوان نشانی تجاری در شرکت ژاپنی ثبت شد. المپوس نام کوهی در ژاپن است که در داستان‌های اساطیری ژاپن و یونان به آن اشاره می‌شود. افسانه‌ها می‌‌گویند خدایان و الهه‌های بزرگ در کوه المپوس زندگی می‌‌کنند. نام المپوس به‌خاطر همین افسانه‌ها و نشانه‌ای که از قدرت و کیفیت داشت، به‌عنوان برند محصولات شرکت ژاپنی انتخاب شد و سال‌ها بعد نام شرکت، به‌طور کامل به المپوس تغییر کرد.

همان‌طور که گفته شد، آساشی اولین میکروسکوپ المپوس بود که اهمیت زیادی برای شناساندن برند ژاپنی به رقبا داشت. آساشی با قیمت ۱۲۵ ین به فروش می‌رسید که معادل ۱/۲۵ میلیون ین امروزی است (حدود ۱۱ هزار دلار). جنس بدنه‌ی آساشی از آلیاژ برنزی بود که در ساخت توپ‌‌های جنگی استفاده می‌شد. محصول دیگر آن سال‌ها، Homare نام داشت که از جنس برنج ساخته می‌شد. میکروسکوپ جدید المپوس، نقش مهمی در شکل‌گیری صنعت میکروسکوپ و استفاده‌ی گسترده از برنج در بدنه‌ی تجهیزات اپتیکی داشت.
اولین مشتریان المپوس، مؤسسه‌های پزشکی، مدارس و فعالان صنعت نساجی و ابریشم ژاپن بودند. در دهه‌ی ۱۹۲۰، بسیاری از آن‌ها از میکروسکوپ‌های وارداتی روی بر گرداندند و از محصولات ارزان‌تر داخلی استفاده کردند. فعالان صنعت ابریشم، تقاضای خرید بسیار زیادی داشتند و از میکروسکوپ‌ها برای شناسایی بیماری کرم‌های ابریشم استفاده می‌کردند. اولین خانواده‌ی محصولات تاکاشیهو در دهه‌ی ۱۹۲۰، شامل میکروسکوپ‌های Asashi, Homare, Yamato A. Yamato B, Heiwa و Shori می‌شد که هرکدام با تمرکز روی یک بخش از بازار طراحی و ساخته می‌شدند.

ورود به دنیای عکاسی

بسیاری از بزرگان امروزی دنیای عکاسی، فعالیت خود را با تولید لنز شروع کرده‌اند. تاکاشیهو پس از ۱/۵ دهه فعالیت در صنعت میکروسکوپ و تولید انواع لنزها، در میانه‌ی دهه‌ی ۱۹۳۰ زمان را برای ورود به صنعت رو به رشد عکاسی مناسب دید. مدیران تصمیم گرفتند تا ورود خود را با تولید لنز رسمیت ببخشند و لنزهای Zuiko (در زبان ژاپنی به‌‌معنای نور خدایان) به‌عنوان اولین لنزهای عکاسی برند ژاپنی معرفی شدند. کمی بعد، اولین دوربین المپوس به‌نام Semi Olympus I به بازار معرفی شد که خبر از ورود بازیگری حرفه‌ای و جدی به دنیای عکاسی می‌داد.
عکس‌برداری از سوژه‌های تحقیقات میکروسکوپی، یکی از نیازهای مهم محققان در میانه‌ی دهه‌ی ۱۹۳۰ بود. همین نیاز باعث شد تا فعالیت‌‌های المپوس بیش از گذشته روی عکاسی متمرکز شود. پیش از تولید اولین میکروسکوپ مجهز به امکان عکاسی، دانشمندان و دانش‌آموزان از برگه‌هایی درکنار میکروسکوپ استفاده می‌کردند و مورد مشاهده شده را روی آن می‌کشیدند. المپوس حتی همین بخش را هم به‌عنوان گزینه‌ای جانبی درکنار میکروسکوپ‌ها عرضه می‌کرد.
المپوس تحقیق روی تجهیزات عکاسی مخصوص میکروسکوپ را در دهه‌ی ۱۹۲۰ شروع کرده بود و حتی دستگاه کوچکی به‌‌نام Olympus Microphoto را با قابلیت عکس‌برداری میکروسکوپی، معرفی کرد. منتها اولین محصول تجاری که قابلیت‌های کامل عکاسی را به میکروسکوپ اضافه می‌کرد، در سال ۱۹۳۸ به بازار معرفی شد. میکروسکوپ Super Phoo، علاوه بر تثبیت بهتر موقعیت المپوس در بازار میکروسکوپ، توانایی ‌مهندسان در ساخت تجهیزات عکاسی را هم به رخ رقبا می‌‌کشید.

تثبیت فعالیت‌ها در بازارهای هدف

همان‌طور که دیدید، المپوس دو بازار هدف یعنی عکاسی و میکروسکوپ (به بیان بهتر، تصویربرداری پزشکی) را به‌عنوان حوزه‌های تمرکز خود انتخاب کرده بود. برند ژاپنی، در نیمه‌ی دوم قرن بیستم تقریبا در تمامی نوآوری‌ها و رخدادهای مهم هر دو صنعت، حضور و حتی نقش پررنگ داشت. فعالیت در مجامع بین‌المللی نیز به‌مرور افزایش پیدا می‌کرد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به حضور در بزرگ‌ترین نمایشگاه دوربین اروپا به‌نام Photokina در سال ۱۹۵۶ اشاره کرد.

در سال‌های پایانی دهه‌ی ۱۹۵۰، دو محصول جدید در دو حوزه‌ی اصلی المپوس به بازار معرفی شدند که نوآوری‌های متعددی را با خود به‌همراه داشتند. در دسته‌ی میکروسکوپ، DF Biological در سال ۱۹۵۷ معرفی شد که قابلیت‌ها و امکانات جدیدی را با خود به‌همراه داشت. این میکروسکوپ اولین نمونه‌ای بود که از منبع نور خارجی برای روشن کردن سوژه و نمونه‌ی میکروسکوپ بهره می‌برد. نور خارجی که جایگزین آینه شده بود، روشن کردن سوژه برای بزرگ‌نمایی با کیفیت بالا را فراهم می‌کرد. محل قرارگیری سوژه هم در محصول جدید مجهز به مکانیزم مخصوص جابه‌جایی عمودی شده بود که مکانیزم قبلی جابه‌جایی سری میکروسکوپ را منسوخ کرد. نوآوری دیگر در DF، زاویه‌دار کردن چشمی میکروسکوپ بود که ارگونومی بهتر را برای کاربر به‌همراه داشت. چشمی میکروسکوپ مذکور هم در سه مدل تک‌چشمی، دوچشمی و سه‌چشمی (برای اضافه کردن قابلیت عکاسی) عرضه می‌شد. در سال‌های بعد، بدنه‌های میکروسکوپ E و F هم توسط المپوس تولید شدند که طراحی بدنه را وارد فاز جدیدی کردند.

المپوس در دسته‌ی دوربین در سال ۱۹۵۹ محصولی به‌نام Olypmus Pen به بازار معرفی کرد که بیش‌ازپیش، آن‌ها را به‌عنوان بازیگری مهم در صنعت نشان داد. دوربین المپوس پن، با فرمت جدیدی در عکاسی معرفی شد که به‌نام هاف فریم یا کراپ‌دار (Half Frame) به شهرت رسید. مهندسان المپوس با این فرمت توانستند دوربین‌های کوچک‌تری تولید کنند که با وجود ابعاد کمتر، از همان فرمت فیلم ۳۵ میلی‌‌متری استفاده می‌کردند. فراموش نکنید که دوربین‌‌‌‌های کوچک قبلی، مجبور به استفاده از فیلم‌های کوچک ۱۶ یا ۹/۳ میلی‌متری بودند. معرفی فرمت هاف فریم به بازار توسط المپوس، دوران تازه‌‌ای را در تولید دوربین‌های کامپکت شروع کرد و البته، بعدا یاشیکا به‌عنوان یکی از بهترین تولیدکننده‌های هاف فریم شناخته شد.

برند قابل احترام تصویربرداری علمی

با ورود به دهه‌ی ۱۹۷۰، برنامه‌های المپوس برای عرضه‌ی محصولات حرفه‌ای در بازار میکروسکوپ و دوربین، جدی‌تر از همیشه پیش رفت. ژاپنی‌ها تصمیم گرفته بودند تا محصولاتی تخصصی با هدف‌گیری بازارهای اصلی طراحی و عرضه کنند. دستاوردهای علمی متعدد در حوزه‌های گوناگون، باعث شده بود تا نیازهای تصویربرداری علمی نیز به‌صورت اختصاصی‌تر پیدا شوند. به بیان دیگر، تولید یک نمونه میکروسکوپ برای استفاده در چنین صنعت و حوزه‌ی علمی، کافی نبود. به‌همین دلیل برند ژاپنی تصمیم گرفت تا بدنه‌های ثابت میکروسکوپی، با قابلیت نصب و تعویض چشمی و دیگر تجهیزات تولید کند و درنتیجه، خانواده‌های تخصصی میکروسکوپ‌هایش را معرفی کرد.
از سال ۱۹۷۲، میکروسکوپ‌های المپوس در سه خانواده‌ی AH و BC و CH به بازار عرضه می‌شدند. درواقع این خانواده‌ها، به ترتیب حاصل پیشرفت خانواده‌ی قبلی بودند. هریک از محصولات در خانواده‌های جدید، امکان تغییر چشمی و دیگر تجهیزات را داشت تا با بدنه‌ی ثابت، برای کاربردهای علمی گوناگون استفاده شود.

سال‌های پایانی قرن بیستم

دهه ی ۱۹۹۰، مجددا با نیاز به تغییر سیستم میکروسکوپ‌‌ها همراه بود. المپوس در آن سال‌ها بیش از همه تلاش می‌کرد تا فرایندهای تولید لنز میکروسکوپ را بهینه‌سازی کند. به‌هرحال لنزها، خصوصا لنزهای سوژه، یکی از مهم‌ترین بخش‌های عملیاتی میکروسکوپ محسوب می‌شوند که در کیفیت آزمایش نهایی و مشاهده‌ی سوژه، نقش تأثیرگذاری دارند. مفهوم اپتیکی UIS، دستاورد ژاپنی‌ها در دهه‌ی ۱۹۹۰ بود که منجر به تغییر طراحی میکروسکوپ‌ها در آن دهه هم شد. میکروسکوپ‌های Y شکل، فرم جدیدی از دستگاه مشاهده‌ی اپتیکی را به بازار معرفی کردند و المپوس، به برندی با کلاس جهانی در صنعت میکروسکوپ تبدیل شد. لنزهای جدید، منجر به تولید سه خانواده‌ی AX و BX و CX (و بعدها IX) در محصولات میکروسکوپی المپوس شدند.
لنزهای UIS یا Universal Infinity System، حاصل تصمیم المپوس برای عرضه‌ی لنزهای یکپارچه در میکروسکوپ‌ها بودند. درواقع برند ژاپنی تصمیم داشت تا تمامی برنامه‌های گذشته همچون لنزهای Plan و Mplan و LB را تحت یک برنامه‌ی ثابت جمع کند تا لنزهایی با کاربردهای متنوع در صنایع گوناگون ساخته شوند. المپوس با استفاده از فرایندهای تولید پیشرفته و خصوصا پوشش‌دهی بی‌عیب لنزهای جدید، لنزهای سوژه‌ای تولید کرد که برای انواع کاربردها، با یک طراحی و روش تولید مشترک، ساخته می‌شدند.

یکی از پرفروش‌ترین دوربین‌های عکاسی تاریخ المپوس، در سال ۱۹۹۱ به بازار عرضه شد. Infinity Stylus یا میو، نام این دوربین کامپکت بود که از جدیدترین دستاوردهای شرکت در بخش طراحی بدنه و لنز، بهره می‌برد. از محصولات مهم دیگر دسته‌ی دوربین در آخرین دهه‌ی قرن بیستم می‌توان به اولین دوربین‌های دیجیتال المپوس اشاره کرد. برند ژاپنی، تغییر مسیر بازار به سمت دوربین‌های دیجیتال را بسیار زود درک کرد و با عرضه‌ی دوربین‌های C-800L و D-300L و C-400L در سال ۱۹۹۶، خود را درکنار رقبا قرار داد. دوربین‌های دیجیتال المپوس، رزولوشن ۸۱۰ هزار پیکسلی داشتند که دوبرابر رزولوشن دوربین‌های رقیب بود. یک سال بعد، المپوس موفق به عرضه‌ی اولین دوربین دیجیتال ۱/۴ مگاپیکسلی به بازار شد.
دهه‌ی ۱۹۹۰، با تغییرهای ساختاری و مدیریتی برای المپوس همراه بود. آن‌ها برنامه‌ی جدیدی متمرکز بر وظایف اجتماعی به‌نام Social IN در شرکت اجرا کردند که به گفته‌ی خودشان، در مسیر تعهد المپوس به جامعه قرار داشت. با ورود المپوس به بازار دوربین‌های دیجیتال، درآمد شرکت در آن بخش به ۳۰۰ میلیارد ین رسید و برند ژاپنی را به یکی از مهم‌ترین فعالان روند جدیدی عکاسی تبدیل کرد. فروش در دسته‌های دیگر محصولات نیز به‌خوبی رشد می‌کرد و نیاز به گسترش ساختارهای تولید و مدیریت را بیش از همیشه نشان می‌داد.

سال‌های اخیر و وضعیت کنونی برند المپوس

المپوس با ورود به قرن ۲۱ در وضعیتی عالی در بازارهای هدف فعالیت می‌کرد. تجهیزات حرفه‌ای تصویربرداری پزشکی، میکروسکوپ‌ها، دوربین‌ها و لنزها همگی جزو بهترین‌های بازار بودند. تیم‌های تحقیق و توسعه نیز هر سال محصولات نوآورانه‌ی جدیدی را به بازار معرفی می‌کردند.
با ورود به قرن ۲۱، سیستم‌های اندوسکوپی المپوس نیز به بلوغ کافی رسیده بودند. ژاپنی‌ها در سال ۲۰۰۰ سیستم Evis Exera را در این دسته به بازار معرفی کردند. آزمایش‌های متمرکز بر ویدئو، در حوزه‌های دیگر هم طرفداران زیادی داشت و به همین دلیل، برند ژاپنی دستگاهی برای اندازه‌گیری و آزمایش‌های صنعتی ویدیویی به‌نام Iplex به بازار عرضه کرد. در کاربردهای جراحی هم سیستم ویدیویی Visera معرفی شد تا به مرور، محصولات المپوس در بازار خدمات پزشکی، کامل و جامع شود. از محصولات مهم دیگر می‌توان به اولین سیستم ویدیویی اندوسکوپی جهان با کیفیت HD به‌نام Evis Lucera و چاقوی جراحی الکتریکی ITKnife اشاره کرد.